ดวงตาเป็นหนึ่งในอวัยวะที่สำคัญที่สุดของร่างกายแต่ด้วยปัจจัยต่างๆ เช่น สภาพแวดล้อม พฤติกรรมการใช้งานดวงตา หรือแม้กระทั่งการสัมผัสกับสารระคายเคือง อาจทำเกิดอาการระคายเคืองตา กะพริบตาแล้วเจ็บ รู้สึกเหมือนมีอะไรเข้าตาอยู่ตลอดเวลา แม้ว่าอาการนี้จะดูเหมือนไม่รุนแรง แต่หากไม่ได้รับการดูแลที่เหมาะสม อาจส่งผลกระทบต่อการมองเห็นและคุณภาพชีวิตในระยะยาวได้ ในบทความนี้ เราจะมาทำความเข้าใจถึงสาเหตุ อาการ พร้อมทั้งวิธีการป้องกันอาการระคายเคืองตา   อาการระคายเคืองตา (Eye Irritation) เป็นภาวะที่รู้สึกไม่สบายดวงตาหรือบริเวณรอบดวงตา เหมือนมีสิ่งแปลกปลอมอยู่ในดวงตา โดยมักมีอาการเจ็บ ปวด คัน ตาแดงหรือบวม ตาไวต่อแสง และน้ำตาไหล อาการเคืองตาเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น มลภาวะและแสงแดด สิ่งแปลกปลอม เครื่องสำอาง การบาดเจ็บหรือเป็นโรคบางชนิด พฤติกรรมการใช้งานดวงตา เป็นต้น เมื่อเกิดอาการระคายเคืองตาสามารถบรรเทาด้วยตัวเองได้โดยการล้างทำความสะอาดดวงตาด้วยน้ำเกลือหรือน้ำสะอาด ประคบเย็นหรือร้อน หยอดน้ำตาเทียม หยอดยาหรือกินยาแก้แพ้ หากมีอาการเคืองตารุนแรงเช่น มีของเหลวสีเขียวหรือเหลืองอยู่ในดวงตา ตามีความไวต่อแสงมาก รู้สึกปวดอย่างรุนแรง สูญเสียการมองเห็นอย่างฉับพลัน เกิดการบาดเจ็บอย่างรุนแรง เช่น ถูกของแข็งกระแทก สารเคมีเข้าตา เป็นต้น ต้องรีบเข้าพบแพทย์เพื่อทำการรักษา เมื่อมีอาการเคืองตาสามารถเข้ารับการรักษาได้ที่ศูนย์รักษาโรคกระจกตา Bangkok Eye Hospital ดูแล ให้คำปรึกษาและรักษาแบบครบวงจรโดยทีมจักษุแพทย์ผู้มีประสบการณ์และเชี่ยวชาญด้านดวงตาโดยเฉพาะ โดยใช้เทคโนโลยีสำหรับการรักษาดวงตาที่ทันสมัยได้มาตรฐานในระดับสากล     อาการระคายเคืองตาเป็นอย่างไร อาการระคายเคืองตา (Eye Irritation) เป็นภาวะที่รู้สึกไม่สบายดวงตาหรือบริเวณรอบดวงตา เหมือนมีสิ่งแปลกปลอมอยู่ในดวงตา โดยมักมีอาการเจ็บ ปวด คัน ตาแดงหรือบวม ตาไวต่อแสง และน้ำตาไหล อาการดังกล่าวเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุทั้งจากปัจจัยภายในและภายนอก โดยทั่วไปมักไม่รุนแรงและหายไปได้เอง อย่างไรก็ตาม หากมีอาการเรื้อรังหรือรุนแรงซึ่งเกิดจากการบาดเจ็บ หรือมีสิ่งแปลกปลอมและสารเคมีเข้าดวงตา ควรเข้ารับการตรวจจากจักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อทำการรักษาอย่างถูกวิธี     หาสาเหตุอาการเคืองตา เกิดจากอะไรได้บ้าง อาการเคืองตาสามารถเกิดขึ้นมาได้จากหลายสาเหตุทั้งจากปัจจัยภายนอก พฤติกรรมการใช้งานดวงตาและจากการเป็นโรคบางชนิด ดังนี้ 1. แสงแดดและมลภาวะ มลภาวะต่างๆ เช่น ฝุ่นละออง ควันจากบุหรี่ มลพิษจากไอเสียรถยนต์ และรังสียูวีที่มีอยู่ในแสงแดด รวมทั้งการสัมผัสความร้อน โดยเฉพาะบริเวณกลางแจ้งที่มีลมแรง อาจเป็นสาเหตุที่กระตุ้นให้เกิดอาการระคายเคืองตา ทำให้เกิดอาการตาแห้ง ตาแดง และน้ำตาไหลได้ 2. สิ่งแปลกปลอมเข้าตา สิ่งแปลกปลอมลักษณะต่างๆ เช่น ขนตา เศษดิน เศษแก้ว ก้อนหิน ทราย แมลง รวมถึงผลิตภัณฑ์ที่ใช้กับร่างกาย เช่น แชมพู สบู่ เครื่องสำอาง มีส่วนทำให้เกิดความระคายเคืองในดวงตาได้ อาการที่พบบ่อยได้แก่ แสบหรือเจ็บตา น้ำตาไหล ตาอักเสบ หรือหากสิ่งแปลกปลอมมีความแหลมคม อาจทำให้เกิดการบาดเจ็บรุนแรง มีเลือดออกจากดวงตาได้ เมื่อมีสิ่งแปลกปลอมเข้าตาให้หลีกเลี่ยงการขยี้ตา ควรกะพริบตาถี่ๆ หรือใช้น้ำเกลือหรือน้ำสะอาดล้างตา แต่หากมีอาการบาดเจ็บที่ตารุนแรง ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อทำการรักษา 3. คอนแท็กต์เลนส์และเครื่องสำอาง ผลิตภัณฑ์ที่นำมาใช้กับดวงตา เช่น คอนแท็กต์เลนส์และเครื่องสำอาง เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดอาการเคืองตาได้ การใช้เครื่องสำอางที่หมดอายุ การไม่ทำเช็ดล้างเครื่องสำอางให้หมดจดก่อนเข้านอน และการติดขนตาปลอม อาจทำให้เกิดอาการระคายเคืองตา รวมถึงความเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ อาการที่พบ ได้แก่ ตาแดง แสบตา น้ำตาไหล การมองเห็นไม่ชัด และมีความไวต่อแสงเพิ่มขึ้น การใช้คอนแท็กต์เลนส์อย่างไม่ถูกวิธี เช่น การล้างทำความสะอาดไม่ถูกต้อง การใส่คอนแท็กต์เลนส์ที่ไม่พอดีกับดวงตา การใช้งานร่วมกับผู้อื่น การใส่คอนแท็กต์เลนส์ขณะนอนหลับ หรือการใช้คอนแท็กต์เลนส์แฟชั่นที่ไม่ได้มาตรฐาน อาจทำให้ดวงตาระคายเคือง เกิดแผลที่กระจกตา และเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ 4. อาการตาแห้ง ตาแห้งเกิดจากการที่ต่อมน้ำตาไม่สามารถผลิตน้ำตาได้ในปริมาณที่เพียงพอ ทำให้ดวงตาขาดน้ำช่วยหล่อลื่นและรักษาความชุ่มชื้นตามธรรมชาติ ผู้ที่มีอาการตาแห้งจะรู้สึกระคายเคืองตาเหมือนอะไรเข้าตาแต่ไม่มี มีอาการคันตา บางรายอาจรู้สึกแสบร้อนหรือมองเห็นภาพไม่ชัด การเพิ่มความชุ่มชื้นให้กับดวงตา เช่นการหยอดน้ำตาเทียมจะช่วยบรรเทาอาการดังกล่าวได้ 5. อาการตาล้า อาการตาล้ามักเกิดขึ้นจากการจ้องมองหน้าจอ เช่น คอมพิวเตอร์ โทรศัพท์มือถือ หรือแท็บเล็ต เป็นเวลานานโดยไม่ได้พักสายตา หรือเรียกภาวะนี้ว่า "คอมพิวเตอร์วิชั่นซินโดรม" (Computer Vision Syndrome) ผู้ที่มีอาการตาล้าจะรู้สึกเมื่อยล้าดวงตา มีอาการตาแห้ง ระคายเคืองตา รวมทั้งมีอาการปวดหัว ปวดคอ และปวดไหล่ร่วมด้วย อาการนี้สามารถบรรเทาได้โดยการหยุดพักการใช้สายตา ไม่ดูหน้าจอต่อเนื่องนานเกินไป     6. เปลือกตาอักเสบ เปลือกตาอักเสบเกิดจากการอุดตันของต่อมไขมันบริเวณเปลือกตา หรืออาจเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย ซึ่งส่งผลให้เกิดอาการระคายเคืองตาเปลือกตาบน ตาแดง แสบตา มีสะเก็ดเล็กๆ บริเวณเปลือกตา ขอบตาบวมแดง และมีน้ำตาหรือขี้ตามาก โดยเฉพาะในช่วงเช้าหลังตื่นนอน การบรรเทาอาการสามารถทำได้โดยใช้ยาปฏิชีวนะหรือยาต้านการอักเสบในกรณีที่เกิดการติดเชื้อและอักเสบ และในบางรายอาจต้องใช้ยารักษาภูมิแพ้ด้วย   7. ตาแดง ตาแดงเป็นภาวะที่เยื่อบุตาข้างหนึ่งหรือทั้งสองข้างเกิดการอักเสบ ส่งผลให้ตาขาวมีลักษณะเป็นสีแดงหรือชมพู มักเกิดจากการติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย ผู้ป่วยอาจรู้สึกระคายเคืองตา รวมถึงอาจส่งผลต่อการมองเห็น ตาแดงจัดเป็นโรคติดต่อประเภทหนึ่ง สามารถติดต่อกันได้ง่ายผ่านการสัมผัสกับผู้ติดเชื้อ หรือการใช้สิ่งของร่วมกัน เช่น ผ้าเช็ดหน้า หรือผ้าเช็ดตัว หากมีอาการตาแดงควรงดเว้นการรบกวนดวงตาเช่น แต่งหน้าหรือใส่คอนแท็กต์เลนส์ ใช้ผ้าชุบน้ำเย็นและสะอาดวางบนดวงตา และเข้าพบจักษุแพทย์เพื่อวินิจฉัยว่าอาการตาแดงนั้นเกิดจากติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรียแล้วทำการรักษาอย่างถูกต้องต่อไป     8. ตากุ้งยิง ตากุ้งยิงเป็นภาวะที่บริเวณดวงตาเกิดการติดเชื้อแบคทีเรีย ส่งผลให้เกิดตุ่มนูนขนาดเล็ก มีลักษณะบวมแดงคล้ายกับสิวที่บริเวณขอบหรือด้านในของเปลือกตา อาการที่มักพบ ได้แก่ รู้สึกระคายเคืองตาและปวดบริเวณดวงตา โดยเฉพาะเมื่อกะพริบตา บริเวณเปลือกตาบวมแดงและมีน้ำตาไหล โดยปกติแล้วตากุ้งยิงสามารถหายได้เอง ผู้ป่วยสามารถบรรเทาอาการระคายเคืองได้โดยใช้ผ้าสะอาดชุบน้ำอุ่นประคบบริเวณตากุ้งยิงประมาณ 10-15 นาทีต่อครั้ง 4-5 ครั้งต่อวัน ร่วมกับการนวดเปลือกตาเบาๆ แต่หากอาการไม่ดีขึ้นควรรีบพบแพทย์     9. ภูมิแพ้ ภาวะเยื่อบุตาขาวอักเสบจากภูมิแพ้ (Allergic Conjunctivitis) เป็นภาวะที่ร่างกายตอบสนองต่อสารก่อภูมิแพ้ เช่น เกสรดอกไม้ ไรฝุ่น มลภาวะทางอากาศ สะเก็ดผิวหนังสัตว์ เป็นต้น ส่งผลให้เกิดอาการระคายเคืองตา มีตุ่มในตา ตาแดง น้ำตาไหล รวมถึงอาการคันตาอย่างรุนแรง อาการเหล่านี้สามารถบรรเทาได้โดยใช้ยาหยอดตาต้านฮิสตามีนหรือกินยาแก้แพ้เพื่อช่วยลดอาการแพ้และระคายเคืองตา ประคบเย็นบริเวณที่มีความคันมาก นอกจากนั้นควรหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้ที่ก่อให้เกิดการระคายเคือง ดูแลรักษาความสะอาดภายในบ้านและเครื่องนอนอย่างสม่ำเสมอ ปิดประตูและหน้าต่างให้มิดชิด โดยเฉพาะในวันที่มีลมแรง รวมถึงการใช้เครื่องฟอกอากาศเพื่อช่วยลดปริมาณฝุ่นละอองภายในบ้าน     บรรเทาอาการเคืองตาด้วยตัวเอง ทำได้อย่างไร เมื่อมีอาการระคายเคืองตา สามารถดูแลตัวเองเพื่อบรรเทาอาการได้ด้วยวิธีแก้อาการเคืองตาต่างๆ เหล่านี้ ทำความสะอาดดวงตาด้วยน้ำสะอาดโดยลืมตาในภาชนะที่ใส่น้ำสะอาด หรือปล่อยให้น้ำไหลผ่านดวงตาเบาๆ วิธีนี้จะช่วยขจัดฝุ่นละออง สิ่งสกปรก หรือสารก่อภูมิแพ้ที่อาจติดอยู่ และบรรเทาอาการระคายเคืองได้ ประคบร้อนหรือประคบเย็นโดยใช้ผ้าสะอาดชุบน้ำอุ่นหรือน้ำเย็น บิดให้หมาด และวางเบา ๆ บนเปลือกตา การประคบร้อนเหมาะสำหรับการบรรเทาอาการตาแห้ง การอักเสบของเปลือกตา และตากุ้งยิง เนื่องจากความร้อนจะช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดและช่วยลดการอุดตันของต่อมไขมัน ส่วนการประคบเย็นจะช่วยลดอาการบวมบริเวณดวงตาที่เกิดจากการติดเชื้อหรือการอักเสบเฉพาะที่ได้ หยอดน้ำตาเทียมใช้ในปริมาณที่เหมาะสมเพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นให้ดวงตา ใช้ยาแก้แพ้ที่มีกลไกการทำงานในการยับยั้งปฏิกิริยาภูมิคุ้มกันของร่างกายที่ถูกกระตุ้นจากสารก่อภูมิแพ้มีทั้งรูปแบบยากินและยาหยอดตาเพื่อบรรเทาอาการระคายเคืองที่เกิดจากโรคภูมิแพ้     อาการแทรกซ้อนจากการเคืองตา โดยทั่วไปแล้วอาการระคายเคืองตามักไม่ก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนและสามารถหายได้เอง อย่างไรก็ตามในกรณีที่มีสิ่งแปลกปลอมเข้าไปในดวงตาเช่น ฝุ่น ทราย หรือเศษแก้วเล็ก แล้วทำให้ดวงตาเกิดความเสียหายและเกิดรอยแผลบริเวณกระจกตาซึ่งเป็นเนื้อเยื่อใสบางๆ ที่ปกคลุมดวงตาที่เรียกว่า การบาดเจ็บที่กระจกตา (corneal abrasion) แม้ว่าการถลอกของกระจกตามักจะหายได้เองแต่ผู้ป่วยอาจต้องเข้ารับการรักษาเพื่อรับยาหยอดตาบรรเทาอาการปวด ป้องกันอาการเคืองตาได้อย่างไร การดูแลดวงตานอกจากจะทำให้ดวงตามีสุขภาพที่ดีในระยะยาวแล้ว ยังช่วยป้องกันอาการเคืองตาได้ โดยสามารถทำได้ดังนี้ สวมแว่นกันแดดที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันรังสี UVA และ UVB ทุกครั้ง ที่ต้องออกไปอยู่กลางแจ้ง สวมใส่อุปกรณ์ป้องกันดวงตาเช่น แว่นตานิรภัย แว่นตากันกระแทก เมื่อต้องทำงานหรือทำกิจกรรมที่มีความเสี่ยง เช่น ทำงานใกล้ฝุ่นหรือเครื่องจักร การเล่นกีฬาโลดโผน การทำงานก่อสร้าง การซ่อมแซมบ้าน การขับขี่รถมอเตอร์ไซค์ เป็นต้น ไม่จ้องมองหน้าจอเป็นเวลานานควรมีช่วงเวลาในการพักสายตาโดยใช้สูตร 20-20-20 โดยหยุดพักสายตาเป็นเวลา 20 วินาที ทุก 20 นาที ด้วยการมองไกลออก 20 ฟุต รักษาความชุ่มชื้นให้กับดวงตาเพื่อป้องกันตาแห้ง เช่น การกะพริบตาบ่อยๆ การหยอดน้ำตาเทียม ไม่ใช้เครื่องสำอางร่วมกับผู้อื่นเครื่องสำอางที่ก่อให้เกิดการระคายเคือง รวมทั้งไม่ใช่เครื่องสำอางที่หมดอายุ ทำความสะอาดรอบดวงตาเป็นประจำทุกวันด้วยผลิตภัณฑ์ที่มีความอ่อนโยน ไม่ก่อให้เกิดการระคายเคืองหรือใช้ผลิตภัณฑ์สำหรับรอบดวงตาโดยเฉพาะ หลีกเลี่ยงการใช้มือสัมผัสดวงตาหากจำเป็น ควรล้างมือให้สะอาดและเช็ดให้แห้งก่อน เพื่อป้องกันการติดเชื้อ หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับสิ่งที่กระตุ้นให้เคืองตาเช่น ฝุ่นละออง ควัน สารก่อภูมิแพ้ ละอองเกสรดอกไม้ ขนหรือสะเก็ดผิวหนังของสัตว์เลี้ยง หรือสารคลอรีนที่อยู่ในสระว่ายน้ำ   อาการเคืองตาแบบไหนควรรีบพบแพทย์ โดยปกติแล้วอาการระคายเคืองตาสามารถหายไปได้เองเมื่อดูแลตัวเองอย่างถูกวิธี อย่างไรก็ตามหากพบว่ามีอาการเหล่านี้อย่างความรุนแรงและเกิดขึ้นอย่างฉับพลัน หรือหากอาการยังคงอยู่เกินกว่า 48 ชั่วโมง ควรเข้าพบจักษุแพทย์เพื่อประเมินอาการและทำการรักษา โดยอาการที่ควรรีบพบจักษุแพทย์ได้แก่   มีของเหลวสีเขียวหรือเหลืองอยู่ในดวงตา ตามีความไวต่อแสงมาก รู้สึกปวดอย่างรุนแรง สูญเสียการมองเห็นอย่างฉับพลัน เกิดการบาดเจ็บอย่างรุนแรง เช่น ถูกของแข็งกระแทก สารเคมีเข้าตา เป็นต้น รักษาอาการเคืองตา ที่ศูนย์รักษาโรคกระจกตา Bangkok Eye Hospital ดีอย่างไร หากมีอาการเคืองตา แนะนำให้เข้ามาปรึกษาและรักษาอาการเหล่านี้ได้ที่ศูนย์รักษาโรคกระจกตา Bangkok Eye Hospital ที่นี่โดดเด่นด้านการรักษาอาการผิดปกติเกี่ยวกับดวงตา ด้วยทีมจักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ มีจุดเด่นดังนี้   โรงพยาบาลมีทีมจักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ มากประสบการณ์ พร้อมให้คำปรึกษาเกี่ยวกับอาการผิดปกติ และแนะนำแนวทางการรักษาที่เหมาะสม เทคโนโลยีสำหรับการรักษาดวงตาสมัยใหม่ เครื่องมือได้มาตรฐานระดับสากล เพื่อการรักษาดวงตาอย่างแม่นยำและปลอดภัย พร้อมให้การรักษาอย่างครบวงจร ตั้งแต่การวินิจฉัย การรักษา ไปจนถึงการติดตามผลอย่างสม่ำเสมอ ใส่ใจในการบริการ พร้อมบรรยากาศของโรงพยาบาลที่เป็นกันเอง สรุป อาการระคายเคืองตา (Eye Irritation) เป็นภาวะที่รู้สึกไม่สบายดวงตาหรือบริเวณรอบดวงตา เหมือนมีสิ่งแปลกปลอมอยู่ในดวงตา โดยมักมีอาการเจ็บ ปวด คัน ตาแดงหรือบวม ตาไวต่อแสง และน้ำตาไหล อาการดังกล่าวเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น มลภาวะและแสงแดด สิ่งแปลกปลอม เครื่องสำอาง การบาดเจ็บหรือโรคบางชนิด พฤติกรรมการใช้งานดวงตา โดยอาการระคายเคืองตาทั่วไปแล้วมักไม่รุนแรงและหายไปได้เอง อย่างไรก็ตาม หากมีอาการเรื้อรังหรือรุนแรง ควรเข้ารับการตรวจจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อทำการรักษาต่อไป หากมีอาการระคายเคืองตาเหมือนอะไรเข้าตาแต่ไม่มีวิธีแก้ไข ต้องการดูแลสุขภาพของดวงตา รวมทั้งมีปัญหาสุขภาพเกี่ยวกับดวงตา เข้ามาปรึกษาได้ที่ศูนย์รักษาโรคกระจกตา Bangkok Eye Hospitalที่นี่ดูแลและรักษาโดยทีมจักษุแพทย์ผู้มีประสบการณ์และเชี่ยวชาญด้านดวงตาโดยเฉพาะ

อาการคันตาเป็นหนึ่งในปัญหาที่หลายคนพบเจอในชีวิตประจำวัน และอาจเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น ภูมิแพ้ ฝุ่นละออง หรือการใช้หน้าจอนานๆ ซึ่งหากไม่ดูแลหรือบรรเทาอาการอย่างถูกวิธี อาจส่งผลต่อสุขภาพดวงตาในระยะยาว มาดูกันว่ามีสาเหตุใดบ้างที่ทำให้เกิดอาการคันตา และวิธีบรรเทาอาการเหล่านั้นอย่างมีประสิทธิภาพ   คันตาคืออาการที่เกิดจากการระคายเคืองหรือการแพ้ที่ทำให้รู้สึกคันบริเวณดวงตา สาเหตุของอาการคันตามักเกิดจากการแพ้สารก่อภูมิแพ้ เช่น ฝุ่นละออง เกสรดอกไม้ ขนสัตว์ หรือการติดเชื้อจากแบคทีเรียหรือไวรัส รวมถึงการใช้งานตาเป็นเวลานานหรือแห้งเกินไป การรักษาอาการคันตาอาจทำได้โดยการใช้ยาหยอดตา น้ำตาเทียม การประคบเย็น หรือหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ หากอาการไม่ดีขึ้นควรพบแพทย์ การรักษาอาการคันตาที่ Bangkok Eye Hospital ให้การดูแลโดยแพทย์ผู้ชำนาญการ พร้อมใช้อุปกรณ์ทันสมัยเพื่อการวินิจฉัยและรักษาที่แม่นยำ ช่วยบรรเทาอาการได้เร็วและปลอดภัย     อาการคันตาคืออะไร? คันตาคืออาการที่รู้สึกคันบริเวณดวงตา ซึ่งสามารถเกิดจากหลายสาเหตุ และพบได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ อาการอาจเป็นเพียงชั่วคราวหรือเกิดขึ้นเรื้อรัง ขึ้นอยู่กับสาเหตุของอาการ หากอาการคันตารุนแรงหรือไม่หายไป ควรไปพบแพทย์เพื่อรับการตรวจรักษา การรักษาที่เหมาะสมจะช่วยให้อาการคันตาดีขึ้นและหายขาดได้     อาการคันตาเป็นอย่างไร? ลักษณะอาการที่ควรรู้ อาการคันตามักทำให้รู้สึกคันหัวตา เปลือกตาบน หรือภายในดวงตา บางครั้งอาจคันหัวตาข้างเดียวและอาจมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น ตาแฉะหรือมีน้ำตาไหล ตาแดงหรือระคายเคือง มีจุดเลือดเกิดขึ้นภายในดวงตา เปลือกตาบวม ปัญหาการมองเห็นหรือเห็นภาพไม่ชัด ลืมตายากหรือไม่สามารถลืมตาได้เต็มที่ ตาแพ้แสงหรือไวต่อแสง เจ็บหรือปวดตา รู้สึกเหมือนมีเศษผงอยู่ในตา     สาเหตุที่ทำให้เกิดอาการคันตา คันหัวตา หรือคันเปลือกตา อาการคันตา คันหัวตา หรือคันเปลือกตาอาจเกิดขึ้นจากหลายสาเหตุที่แตกต่างกัน ซึ่งอาจมีความสัมพันธ์กับสุขภาพของดวงตาหรือสภาพแวดล้อมที่เราเผชิญในชีวิตประจำวัน ดังนี้ ภูมิแพ้ อาการแพ้สามารถทำให้เกิดอาการคันตา คันหัวตา หรือคันเปลือกตาบนได้ เนื่องจากบริเวณนี้บอบบางและไวต่อการแพ้ สาเหตุที่พบบ่อย ได้แก่ ฝุ่น มลพิษ สบู่ น้ำยาทำความสะอาด สารเคมี เครื่องสำอางที่ใช้รอบดวงตา เช่น อายแชโดว์ หรืออายไลน์เนอร์ ครีมกันแดด และน้ำยาย้อมสีผมหรือยาทาเล็บ ระคายเคืองหรือแพ้คอนแท็กต์เลนส์ การใส่คอนแท็กต์เลนส์เป็นประจำอาจทำให้เกิดอาการคันตาหรือคันหัวตาได้ หากใส่คอนแท็กต์เลนส์เป็นระยะเวลานานโดยไม่ดูแลรักษาอย่างถูกต้อง การสะสมของเชื้อโรคหรือสารเคมีในคอนแท็กต์เลนส์สามารถกระตุ้นการระคายเคืองที่ดวงตาได้ บางรายอาจแพ้สารในน้ำยาทำความสะอาดคอนแท็กต์เลนส์ ซึ่งก็สามารถทำให้เกิดอาการคันตาได้เช่นกัน อาการตาล้า การใช้สายตานานๆ หรืออยู่ในห้องที่เปิดเครื่องปรับอากาศนานๆ อาจทำให้ดวงตาล้าและแห้ง จนเกิดอาการคันตาได้ ภาวะตาล้ามักมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น ตามัว ปวดศีรษะ ปวดคอและหลัง ตาแพ้แสง ไม่มีสมาธิ และลืมตาไม่ขึ้น ภาวะตาแห้ง อาการตาแห้งอาจทำให้เกิดอาการคันตา คันหัวตา และแสบร้อน รวมถึงอาการตาแฉะ ตาแดง น้ำตาไหล หรือมีปัญหาสายตาในเวลากลางคืน เช่น ตามัว ตาแพ้แสง และตาอ่อนล้า ปัญหาขนตาทิ่มตา ขนตาที่ขึ้นใหม่มักคดหรือม้วนเข้าด้านในตา ซึ่งทำให้ขนตาสัมผัสกับผิวหนังภายในตา ส่งผลให้เกิดการระคายเคือง จนทำให้รู้สึกคันตา และอาจทำให้เกิดอาการตาแดงหรือบวมตามมาได้เช่นกัน เปลือกตาอักเสบ ภาวะนี้สามารถเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น ต่อมไขมันในรูขุมขนที่บริเวณเปลือกตาอุดตัน ซึ่งทำให้เกิดการระคายเคืองจนคันที่เปลือกตาบน การติดเชื้อแบคทีเรีย ผลข้างเคียงจากการใช้ยา หรือความผิดปกติของต่อมไขมัน รวมถึงการมีตัวไรที่ขนตา การอักเสบของเปลือกตาอาจทำให้มีเมือกเหนียวในดวงตาและสะเก็ดแข็งเกาะที่บริเวณเปลือกตาและขนตา ซึ่งอาการเหล่านี้มักจะรุนแรงขึ้นในเวลากลางคืน เยื่อบุตาอักเสบ เยื่อบุตาอักเสบสามารถทำให้เกิดอาการคันตาและตาแดง ซึ่งอาจติดต่อไปยังผู้อื่นได้ ดังนั้น หากพบอาการเหล่านี้ ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อรับการรักษาโดยด่วน กระจกตาเป็นแผล บาดแผลที่กระจกตาสามารถทำให้เกิดอาการคันตาได้ หากบาดแผลไม่ลึก อาจหายได้เองในระยะเวลาสั้นๆ แต่หากเป็นบาดแผลลึก อาจทำให้มีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น เจ็บตา ตามัว ตาแดง และตาแพ้แสง หากไม่ได้รับการรักษาทันท่วงที อาจส่งผลให้สูญเสียความสามารถในการมองเห็นได้ ติดเชื้อที่กระจกตา ภาวะแทรกซ้อนที่เกิดจากการใส่คอนแท็กต์เลนส์ โดยเฉพาะคอนแท็กต์เลนส์ที่ไม่ถูกสุขลักษณะ อาจทำให้เกิดการติดเชื้อและทำให้ดวงตาบาดเจ็บ ตามมาด้วยการอักเสบ เจ็บตา คันตา มีหนองในตา รวมทั้งปัญหาในการมองเห็น หากมีอาการเหล่านี้ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อรับการรักษาโดยด่วน เพื่อป้องกันอาการรุนแรงและภาวะแทรกซ้อนที่อาจทำให้สูญเสียการมองเห็นได้     แนวทางการแก้อาการคันตาเบื้องต้น คันตาเป็นปัญหาที่พบได้บ่อยและเกิดจากหลายสาเหตุ การดูแลเบื้องต้นสามารถช่วยให้คุณรู้สึกดีขึ้นก่อนพบแพทย์ หากคุณมีอาการคันตา นี่คือแนวทางที่อาจช่วยบรรเทาอาการได้ง่ายๆ ล้างตาแก้อาการคันตา วิธีแรกในการแก้อาการคันตาคือการลืมตาในน้ำอุ่นหรือน้ำไหลผ่านดวงตาเบาๆ เพื่อชำระสิ่งแปลกปลอม เช่น ฝุ่นละออง หรือขนตาที่หลุดเข้าไปในตา อีกวิธีคือใช้คอตตอนบัดหรือสำลีก้อนจุ่มน้ำผสมแชมพูเด็ก เช็ดเบาๆ ที่เปลือกตาและขนตาขณะหลับตา จากนั้นล้างออกด้วยน้ำสะอาด ช่วยบรรเทาอาการคันและทำความสะอาดสะเก็ดที่เปลือกตาได้ดี ไม่ขยี้ตา การขยี้ตาเมื่อคันตาอาจทำให้ฝุ่นหรือสารก่อภูมิแพ้เข้าสู่ตา ทำให้คันมากขึ้น หรือเกิดการระคายเคือง เช่น ตาแดงและตาอักเสบ นอกจากนี้ยังเสี่ยงต่อการติดเชื้อและการขีดข่วนที่กระจกตา ซึ่งอาจทำให้เจ็บตาและบาดเจ็บได้ ควรหลีกเลี่ยงการขยี้ตาเพื่อป้องกันปัญหาดวงตาที่รุนแรงขึ้น ประคบเย็นที่ดวงตา การประคบเย็นที่ดวงตาช่วยลดอาการคันตาและตาบวมได้ โดยใช้ผ้าขนหนูสะอาดชุบน้ำเย็นแล้วประคบบนเปลือกตาประมาณ 10 นาที วิธีนี้ช่วยลดการไหลเวียนของเลือดและอาการบวม สามารถทำซ้ำได้ตามต้องการ กำจัดสารก่อภูมิแพ้ สารก่อภูมิแพ้ในบ้าน เช่น ไรฝุ่น ละอองเกสรดอกไม้ เชื้อรา และรังแคจากสัตว์เลี้ยง เป็นสาเหตุหลักที่ทำให้เกิดอาการคันตา ตาแดง ตาบวม และน้ำตาไหลในผู้ที่มีโรคภูมิแพ้ การทำความสะอาดบ้านและเครื่องนอนเป็นประจำ การปิดประตูหน้าต่างเมื่อมีลมแรง และการใช้เครื่องฟอกอากาศ จะช่วยบรรเทาอาการคันตาได้ ล้างหน้าและทำความสะอาดคอนแท็กต์เลนส์ให้ถูกวิธี การล้างเครื่องสำอางไม่สะอาดอาจทำให้เกิดอาการคันตา เนื่องจากฝุ่นผงจากเครื่องสำอางที่ใช้บริเวณคิ้วและตาเข้าไปในดวงตา ผู้ที่แต่งหน้าควรเช็ดเครื่องสำอางและล้างหน้าให้สะอาด และไม่ควรนอนหลับไปทั้งที่ยังไม่ได้ล้างหน้า นอกจากนี้ควรหลีกเลี่ยงการนอนหลับขณะที่ใส่คอนแท็กต์เลนส์ และทำความสะอาดคอนแท็กต์เลนส์อย่างเหมาะสม เพื่อช่วยแก้อาการคันตาและป้องกันการติดเชื้อในดวงตา ผ่อนคลายสายตาระหว่างวัน การใช้สายตาเป็นเวลานานอาจทำให้เกิดอาการตาแห้ง คันตา ตาล้า และปวดตา วิธีแก้อาการคันตาง่ายๆ คือการพักสายตาตามหลัก 20:20:20 ทุก 20 นาที โดยมองออกไปไกล 20 ฟุต เป็นเวลา 20 วินาที เพื่อให้ดวงตาได้พักผ่อนและลดอาการคันตา ใช้น้ำตาเทียมรักษาความชุ่มชื้น หากมีอาการคันตาจากตาแห้ง การใช้น้ำตาเทียมที่สามารถหาซื้อได้จากร้านขายยาจะช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้ดวงตา บรรเทาอาการคันตาและลดการระคายเคืองจากการใส่คอนแท็กต์เลนส์ได้     วิธีรักษาและดูแลอาการคันตา อาการคันตาเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ และหากปล่อยไว้โดยไม่ดูแล อาจทำให้เกิดอาการแทรกซ้อนอื่นๆ ได้ ดังนั้นการรักษาและดูแลอาการคันตาอย่างถูกวิธีจึงเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อให้ดวงตาของคุณรู้สึกสบายและลดความเสี่ยงจากการเกิดปัญหาตามมา ต่อไปนี้คือวิธีการรักษาและดูแลอาการคันตาตามสาเหตุต่างๆ รักษาตามอาการแพ้ การบรรเทาอาการคันตาจากอาการแพ้สามารถทำได้โดยหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้และใช้ยาแก้แพ้ เช่น ยารับประทานหรือยาหยอดตา ซึ่งยารับประทานบางชนิดอาจทำให้เกิดอาการง่วง ควรหลีกเลี่ยงการขับขี่ยานพาหนะหรือทำงานกับเครื่องจักรขณะใช้ยา นอกจากนี้การล้างดวงตาด้วยน้ำเกลือที่ปราศจากเชื้อจะช่วยบรรเทาอาการระคายเคือง ควรเลือกน้ำเกลือที่ผ่านการฆ่าเชื้อและบรรจุในขวดที่ปิดสนิทเพื่อป้องกันการปนเปื้อน แก้อาการคันตาจากตาแห้ง อาการคันตาจากการผลิตน้ำตาน้อยกว่าปกติสามารถบรรเทาได้ด้วยการใช้น้ำตาเทียมที่หาซื้อได้ตามร้านขายยาทั่วไป นอกจากนี้หากอาการคันตาเกิดจากการอยู่ในสภาพแวดล้อมที่แห้ง เช่น ห้องปรับอากาศ หรือที่มีลมแรง การเปลี่ยนสถานที่หรือการสวมแว่นตาป้องกันลมก็สามารถช่วยบรรเทาอาการได้ รักษาภาวะเยื่อบุตาอักเสบ ภาวะนี้ส่วนใหญ่จะดีขึ้นได้เองโดยไม่ต้องรับการรักษาทางการแพทย์ ผู้ป่วยสามารถดูแลตัวเองได้โดยหลีกเลี่ยงการใส่คอนแท็กต์เลนส์ ล้างมือให้สะอาดก่อนสัมผัสตา และหยอดน้ำตาเทียมเพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นให้ดวงตา หากอาการรุนแรงและต้องได้รับการรักษาทางการแพทย์ อาจต้องใช้ยาปฏิชีวนะร่วมกับการดูแลตัวเองตามที่กล่าวมา รักษาเปลือกตาอักเสบ การรักษาเปลือกตาอักเสบขึ้นอยู่กับสาเหตุของการอักเสบ โดยเบื้องต้นแพทย์จะรักษาตามอาการเพื่อลดอาการคันตา เช่น การประคบอุ่นและทำความสะอาดเปลือกตาด้วยแชมพูหรือสบู่เด็ก นอกจากนี้หากมีการติดเชื้อ อาจต้องใช้ยาปฏิชีวนะร่วมด้วย รักษาอาการติดเชื้อที่ตา สาเหตุนี้พบได้บ่อยในผู้ที่ใส่คอนแท็กต์เลนส์ โดยแพทย์มักจะแนะนำให้หยุดใช้คอนแท็กต์เลนส์ชั่วคราว และอาจสั่งจ่ายยาปฏิชีวนะทั้งชนิดหยอดตาหรือชนิดรับประทาน เพื่อช่วยรักษาอาการติดเชื้อ ดูแลรักษากระจกตาเป็นรอย อาการคันตาที่มีความรุนแรงควรได้รับการดูแลจากแพทย์ เพราะการรักษาด้วยตัวเองอาจไม่เพียงพอ และหากปล่อยไว้อาจทำให้กระจกตาเกิดรอยถาวรได้ หากอาการคันตาเริ่มรุนแรงโดยไม่มีสาเหตุชัดเจน ควรรีบไปพบแพทย์ทันที เนื่องจากอาการอาจลุกลามและเป็นอันตรายต่อดวงตาได้     วิธีป้องกันไม่ให้เกิดอาการคันตา วิธีป้องกันอาการคันตาที่ดีที่สุดคือการหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงที่อาจทำให้เกิดอาการดังกล่าว โดยหากสาเหตุเกิดจากอาการแพ้หรือโรคภูมิแพ้ ควรปฏิบัติตามวิธีดังนี้ หลีกเลี่ยงการเปิดหน้าต่างโดยไม่จำเป็น เพื่อลดการเข้ามาของฝุ่นละอองและมลพิษที่อาจกระตุ้นอาการคันตา ใช้ผ้าปูที่ป้องกันไรฝุ่น และทำความสะอาดเครื่องนอนเป็นประจำ โดยการซักด้วยน้ำร้อนเพื่อลดการสะสมของไรฝุ่นและเชื้อรา ล้างมือให้สะอาดทุกครั้ง ก่อนสัมผัสคอนแท็กต์เลนส์และดวงตา เพื่อลดการปนเปื้อนของเชื้อโรคและสิ่งสกปรก ทำความสะอาดเครื่องสำอางทุกครั้งก่อนเข้านอน โดยเฉพาะบริเวณดวงตา เพื่อป้องกันการอุดตันของรูขุมขนที่อาจทำให้เกิดเปลือกตาอักเสบ ทำความสะอาดตัวกรองในเครื่องปรับอากาศเป็นประจำ เพื่อหลีกเลี่ยงการสะสมของฝุ่นและเชื้อโรคที่กระตุ้นให้เกิดอาการแพ้ หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ในห้องที่ระบายอากาศไม่ดี เพื่อไม่ให้สารเคมีในควันบุหรี่กระตุ้นอาการคันตา สวมใส่อุปกรณ์ป้องกันดวงตา เช่น แว่นกันสารเคมีหรือหน้ากากอนามัย หากทำงานในสภาพแวดล้อมที่เสี่ยงต่อสารเคมีหรือมลพิษ อาบน้ำและทำความสะอาดร่างกายทุกครั้งหลังกลับบ้าน เพื่อป้องกันการนำเชื้อโรคหรือมลพิษที่ติดมากับร่างกายเข้าสู่บ้าน หลีกเลี่ยงการเกาที่ตาหรือบริเวณที่รู้สึกคัน เพราะการเกาอาจกระตุ้นให้ร่างกายปล่อยสารฮีสตามีนที่ทำให้การแพ้รุนแรงขึ้น ใช้น้ำเกลือชำระล้างดวงตา โดยใช้น้ำเกลือที่ผ่านการฆ่าเชื้ออย่างถูกวิธีและไม่มีสารเติมแต่งหรือวัตถุกันเสีย เพื่อความสะอาดและปลอดภัย สรุป อาการคันตาสามารถเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น การแพ้ การติดเชื้อ การใช้คอนแท็กต์เลนส์ หรือการขาดความชุ่มชื้นในดวงตา การบรรเทาอาการคันตาเบื้องต้นสามารถทำได้โดยการหลีกเลี่ยงการขยี้ตา ล้างตาด้วยน้ำเกลือ ใช้น้ำตาเทียม ประคบเย็น และพักสายตา การป้องกันสามารถทำได้โดยหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ ทำความสะอาดดวงตาและคอนแท็กต์เลนส์อย่างสม่ำเสมอ รวมถึงรักษาสุขอนามัยส่วนบุคคลให้ดี หากอาการรุนแรงควรพบแพทย์เพื่อการรักษาที่เหมาะสม โรงพยาบาลจักษุกรุงเทพพร้อมให้บริการดูแลและรักษาอาการคันตา โดยใช้เครื่องมือที่ทันสมัยและการรักษาจากแพทย์ผู้ชำนาญการ เพื่อป้องกันไม่ให้อาการลุกลามไปสู่ปัญหาที่ร้ายแรงต่อจอประสาทตา และภาวะหรือโรคตาอื่นๆ อย่างมีประสิทธิภาพ FAQ มาดูคำถามเกี่ยวกับอาการคันตาที่พบบ่อย ซึ่งหลายคนมักสงสัยกันบ้าง เราจะมาไขข้อสงสัยและให้คำแนะนำในการดูแลเบื้องต้นเพื่อให้เข้าใจสาเหตุและวิธีการรับมือกับอาการคันตาได้ง่ายขึ้น ทำอย่างไรให้หายคันตา การแก้ไขและดูแลอาการคันตาด้วยตัวเอง เช่น ใช้น้ำตาเทียมล้างตา ประคบเย็นบรรเทาอักเสบ สวมหมวกหรือแว่นกันแดดเพื่อป้องกันละอองเกสร อาบน้ำทำความสะอาดร่างกายหลังกลับบ้าน และล้างมือก่อนสัมผัสดวงตาทุกครั้ง ทำไมถึงรู้สึกคันตาตลอดเวลา อาการคันตาตลอดเวลามักเกิดจากโรคภูมิแพ้ที่มีสารก่อภูมิแพ้ เช่น เกสรดอกไม้ ฝุ่น และขนสัตว์ ซึ่งทำให้ร่างกายปล่อยฮิสตามินทำให้ตาคัน แดง และบวม คันหัวตายิบๆ คืออาการอะไร   คันหัวตายิบๆ เป็นอาการที่พบบ่อยในคนที่เป็นโรคภูมิแพ้ทางจมูก ซึ่งอาจลามขึ้นตามท่อน้ำตา ทำให้เกิดอาการคันหัวตามากๆ เมื่อภูมิแพ้กำเริบ