ย้อนกลับ
Copied link to clipboardผู้ป่วยเบาหวานต้องรู้! อาการเบาหวานขึ้นตา ภัยร้ายที่ต้องเฝ้าระวัง อาจเป็นสาเหตุทำให้สูญเสียการมองเห็นได้ บทความนี้จะพาไปดูว่าอาการเบาหวานขึ้นตาคืออะไร มีอาการเป็นอย่างไร พร้อมทั้งเจาะลึกหาสาเหตุของอาการ รวมถึงแนวทางการรักษาอย่างถูกวิธี ไปหาคำตอบกันเลย!
- อาการเบาหวานขึ้นตา คือภาวะที่เป็นผลมาจากระดับน้ำตาลในเลือดที่สูงเป็นเวลานานจนทำให้หลอดเลือดที่จอประสาทตาได้รับความเสียหาย จนส่งผลกระทบต่อการมองเห็น
- อาการเบาหวานขึ้นตาแบ่งออกเป็น 2 ระยะตามความรุนแรง ได้แก่ ระยะเริ่มแรกที่ยังไม่แสดงอาการ หรือส่งผลต่อการมองเห็นเล็กน้อย และระยะก้าวหน้าที่ส่งผลต่อการมองเห็นจนอาจทำให้สูญเสียการมองเห็นได้
- ภาวะแทรกซ้อนของอาการเบาหวานขึ้นตา เช่น เลือดออกในวุ้นตาจอตาลอกต้อหินไปจนถึงการสูญเสียการมองเห็น
- หากมีอาการเบาหวานขึ้นตาระยะเริ่มแรก แพทย์จะแนะนำให้ดูแลตัวเองอย่างถูกวิธีเพื่อประคับประคองอาการ แต่หากเริ่มมีอาการรุนแรงขึ้นจนเป็นระยะก้าวหน้าแพทย์จะแนะนำให้รักษาด้วยยา เลเซอร์ หรือการผ่าตัดตามเหมาะสม
- รักษาเบาหวานขึ้นตาไม่สามารถทำให้หายขาดได้ แต่สามารถบรรเทาอาการและลดโอกาสเกิดการลุกลามได้ จึงควรเข้ามาพบแพทย์เมื่อสังเกตเห็นความผิดปกติทางการมองเห็น
เบาหวานขึ้นตา คืออะไร
โรคเบาหวาน คืออาการที่เกิดจากร่างกายมีระดับน้ำตาลในเลือดสูงกว่าปกติเป็นระยะเวลานาน ตับอ่อนผลิตอินซูลินได้ไม่เพียงพอ ซึ่งเกิดจากความบกพร่องในการผลิตอินซูลินที่เป็นฮอร์โมนช่วยนำน้ำตาลจากเลือดเข้าสู่เซลล์ต่างๆ ของร่างกาย หรือเกิดจากภาวะดื้อต่ออินซูลินที่ร่างกายไม่ตอบสนองต่ออินซูลิน เมื่อร่างกายไม่นำน้ำตาลไปใช้น้ำตาลก็จะสะสมในร่างกายเป็นจำนวนมากนั่นเอง
อาการเบาหวานขึ้นตา หรือจอประสาทตาเสื่อมจากเบาหวาน (Diabetic Retinopathy) คือภาวะที่เกิดจากระดับน้ำตาลในเลือดที่สูงเป็นเวลานาน ส่งผลให้หลอดเลือดที่จอประสาทตา (Retina) ซึ่งเป็นเนื้อเยื่อทำหน้าที่รับแสงและส่งสัญญาณภาพไปยังสมองได้รับความเสียหายจนส่งผลต่อการมองเห็น
อาการเบาหวานขึ้นตาเป็นภาวะที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยโรคเบาหวาน จึงควรเฝ้าระวังเป็นอย่างมากเพราะอาจทำให้สูญเสียการมองเห็นได้เลยทีเดียว!
อาการเบาหวานขึ้นตาเป็นอย่างไร
ผู้ป่วยโรคเบาหวานควรหมั่นสังเกตอาการเบาหวานขึ้นตาอย่างสม่ำเสมอ เพื่อเข้ารับการรักษาอย่างทันท่วงทีหากมีอาการ ป้องกันการสูญเสียการมองเห็นในอนาคต โดยอาการที่สังเกตได้ มีดังนี้
- มองเห็นภาพมัวหรือมองเห็นได้ไม่ชัดเกิดจากหลอดเลือดที่จอประสาทตาเสียหาย ทำให้จอประสาทตาบวม หรือมีเลือดออกในน้ำวุ้นตา
- มีจุดดำหรือเส้นลอยไปมาในสายตาเกิดจากเลือดหรือของเหลวรั่วไหลออกมาในน้ำวุ้นตา
- มองเห็นภาพบิดเบี้ยวเกิดจากจอประสาทตาบวม หรือมีของเหลวรั่วซึมเข้าไปในจอประสาทตา
- มองเห็นสีผิดเพี้ยนอาจมีปัญหาในการแยกแยะสีต่างๆ โดยเฉพาะสีแดงและสีเขียว
- มองไม่ค่อยเห็นในที่มืดและมีปัญหาในการมองเห็นในสภาพแสงน้อย
- สูญเสียการมองเห็นบางส่วนหรือทั้งหมดขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรคและตำแหน่งที่เกิดความเสียหายบนจอประสาทตา
เบาหวานขึ้นตา 2 ระยะ ที่ควรรู้!
นอกจากอาการเบาหวานขึ้นตาข้างต้นแล้ว เบาหวานขึ้นตายังแบ่งออกเป็น 2 ระยะตามความรุนแรงของอาการได้อีกด้วย โดยมีรายละเอียดดังนี้
เบาหวานขึ้นตาระยะเริ่มแรก
เบาหวานขึ้นตาระยะเริ่มแรก (Non-Proliferative Diabetic Retinopathy - NPDR) คือระยะที่หลอดเลือดฝอยเล็กๆ ที่จอประสาทตาเริ่มผิดปกติแต่ยังไม่รุนแรงมากนัก มีสาเหตุจากระดับน้ำตาลในเลือดสูงทำให้ผนังหลอดเลือดที่จอประสาทตาอ่อนแอ เปราะบาง ทำให้หลอดเลือดโป่งพอง มีเลือดออกเล็กน้อย หรือมีของเหลวรั่วซึมออกมา ในระยะนี้ผู้ป่วยมักไม่แสดงอาการใดๆ หรืออาจมีมองเห็นภาพมัวเล็กน้อย จักษุแพทย์สามารถตรวจพบความผิดปกติของหลอดเลือดที่จอประสาทตาได้จากการตรวจตาหากมีเลือดออกในน้ำวุ้นตา
เบาหวานขึ้นตาระยะก้าวหน้า
เบาหวานขึ้นตาระยะก้าวหน้า (Proliferative Diabetic Retinopathy - PDR) คือระยะที่อาการเริ่มรุนแรงมากขึ้น เกิดจากหลอดเลือดที่จอประสาทตาถูกทำลายอย่างรุนแรงจนร่างกายพยายามสร้างหลอดเลือดใหม่ขึ้นมาทดแทน แต่หลอดเลือดใหม่เหล่านี้มีผนังบาง เปราะและแตกง่าย โดยสาเหตุหลักของระยะนี้คือภาวะขาดออกซิเจนที่จอประสาทตาเนื่องจากหลอดเลือดเดิมถูกทำลาย ร่างกายจึงกระตุ้นให้สร้างหลอดเลือดใหม่เพื่อนำออกซิเจนมาเลี้ยงจอประสาทตา
ผู้ป่วยในระยะนี้จะมีอาการมองเห็นภาพมัวมากขึ้น มีจุดดำหรือเส้นลอยไปมาในสายตาจำนวนมาก มองเห็นภาพบิดเบี้ยว และอาจสูญเสียการมองเห็นหากมีเลือดออกในน้ำวุ้นตาหรือเกิดจอประสาทตาหลุดลอก และยังมีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดต้อหิน และโรคตาอื่นๆ ร่วมด้วย
เบาหวานขึ้นตาห้ามละเลย อาจสูญเสียการมองเห็นได้!
เบาหวานขึ้นตาหากปล่อยไว้ไม่รักษาอาจเป็นสาเหตุให้เกิดภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ได้ โดยมีภาวะแทรกซ้อนที่เกิดจากอาการเบาหวานขึ้นตา ดังนี้
- เลือดออกในวุ้นตาผู้ป่วยจะเริ่มมองเห็นจุดสีดำลอยไปมา หากปล่อยไว้จนมีเลือดออกมาในปริมาณมากอาจทำให้บดบังการมองเห็นได้ และใช้เวลารักษาอาการเลือดออกในวุ้นตาประมาณ 2 - 3 สัปดาห์หรือไม่กี่เดือน
- จอตาลอกแผลในตาที่เกิดจากเบาหวานขึ้นตาส่งผลให้เกิดการดึงรั้งบริเวณจอตาจนเกิดเป็นแผลหรือรอยจอตาลอก ส่งผลให้มองเห็นจุดดำลอยไปมา เห็นแสงวาบ และสูญเสียการมองเห็นอย่างรุนแรง
- ต้อหินกลุ่มเส้นเลือดใหม่ที่เกิดขึ้นจากปฏิกิริยาของร่างกายอาจแทรกแซงการระบายน้ำในลูกตา ความดันตาจึงสูงขึ้น ส่งผลให้เกิดความเสียหายต่อเส้นประสาทที่ทำหน้าที่ส่งภาพจากดวงตาไปยังสมอง
- สูญเสียการมองเห็นอาการเบาหวานขึ้นตาที่ก่อให้เกิดต้อหิน หากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม ท้ายที่สุดจะส่งผลให้สูญเสียการมองเห็นอย่างถาวรได้
การตรวจวินิจฉัยเบาหวานขึ้นตาโดยแพทย์
วิธีรักษาเบาหวานขึ้นตา แพทย์จะแนะนำให้ผู้ป่วยเบาหวานทุกคนเข้ามาตรวจตาและขยายม่านตาเพื่อตรวจจอตาอย่างสม่ำเสมออย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง แม้ว่าจะไม่มีอาการผิดปกติหรือไม่มีอาการที่เป็นสัญญาณของเบาหวานขึ้นตาเลยก็ตาม หากพบว่าผู้ป่วยมีอาการเบาหวานขึ้นตา แพทย์จะแนะนำให้มาตรวจบ่อยขึ้นเพื่อประคองอาการ
หลังจากตรวจวินิจฉัยเบาหวานขึ้นตา ผู้ป่วยมีมักมีอาการตามัวเป็นเวลา 4 - 6 ชั่วโมง จึงควรมีผู้ดูแลเดินทางไปด้วยเพื่ออำนวยความสะดวกในการเดินทางหลังการวินิจฉัยนั่นเอง
แนวทางการรักษาเบาหวานขึ้นตา
วิธีรักษาเบาหวานขึ้นตาแบ่งออกตามระยะอาการ โดยมีแนวทางการรักษาดังนี้
แนวทางรักษาเบาหวานขึ้นตาระยะเริ่มแรก
วิธีรักษาเบาหวานขึ้นตาระยะเริ่มแรกที่ยังไม่มีหลอดเลือดเกิดใหม่ การมองเห็นยังเป็นปกติ แพทย์จะแนะนำให้ควบคุมระดับน้ำตาลและระดับน้ำตาลสะสมให้อยู่ในปริมาณที่พอเหมาะ รวมถึงควบคุมอาการโรคประจำตัวอื่นๆ ร่วมด้วย เพื่อประคับประคองอาการและชะลอความรุนแรงของโรค พร้อมนัดให้ผู้ป่วยเข้ามาตรวจหาความผิดปกติของโรคอย่างสม่ำเสมอ หากอาการเริ่มรุนแรงขึ้นจะได้รับการรักษาทันท่วงที
แนวทางรักษาเบาหวานขึ้นตาระยะก้าวหน้า
วิธีรักษาเบาหวานขึ้นตาระยะก้าวหน้าทำได้หลากหลายวิธี ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ ดังนี้
- รักษาเบาหวานขึ้นตาด้วยยาแพทย์จะฉีดยาเข้าวุ้นตาเพื่อลดการรั่วของหลอดเลือด และทำให้หลอดเลือดที่เกิดขึ้นมาใหม่ฝ่อลง อย่างไรก็ตาม ตัวยาออกฤทธิ์ไม่ถาวรและอาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น เลือดออกในวุ้นตา ตาอักเสบ เป็นต้น
- รักษาเบาหวานขึ้นตาด้วยเลเซอร์วิธีมาตรฐานสำหรับผู้ป่วยเบาหวานขึ้นตาที่เริ่มสร้างหลอดเลือดใหม่หรืออาการจุดภาพชัดบวม เลเซอร์จะช่วยให้เส้นเลือดใหม่ฝ่อลง จอตายุบ ลดอาการเลือดออกในตา และลดความเสี่ยงตาบอดได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- รักษาเบาหวานขึ้นตาด้วยการผ่าตัดหากผู้ป่วยเริ่มมีอาการรุนแรง เลือดออกในตาเป็นจำนวนมาก ส่งผลให้เกิดการดึงรั้งที่พังผืดจอประสาทตา การผ่าตัดวุ้นตาจะช่วยลดความรุนแรงของโรค ซ่อมแซมจอตาที่ลอกให้ดีขึ้น ลดความเสี่ยงตาบอด และเรียกคืนการมองเห็น
ดูแลตัวเองอย่างไรให้ห่างไกลอาการเบาหวานขึ้นตา
การป้องกันโรคเบาหวานขึ้นตาได้ดีที่สุดคือการดูแลตัวเองไม่ให้เป็นเบาหวาน แต่สำหรับผู้ที่เป็นเบาหวานแล้ว มาดูกันว่ามีแนวทางดูแลตัวเองอย่างไรเพื่อป้องกันอาการเบาหวานขึ้นตา ดังนี้
- กินอาหารที่มีประโยชน์ เลี่ยงอาหารรสจัด
- ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้เหมาะสม อยู่ในระดับปกติที่ระหว่าง 70 - 100 mg/dL
- ควบคุมความดันให้ไม่เกิน 140/90 มิลลิเมตรปรอท (mmHg)
- ควบคุมระดับไขมันในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
- งดหรือลดสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
- หมั่นสังเกตการมองเห็นของตัวเองว่ามีอาการผิดปกติไหม เช่น มองเห็นไม่ชัด ตามัว มองเห็นเป็นจุดดำ เป็นต้น
- ไปพบจักษุแพทย์ตามนัดเป็นประจำแม้ไม่มีอาการผิดปกติทางการมองเห็น
เบาหวานขึ้นตา รักษาให้หายขาดได้ไหม?
อาการเบาหวานขึ้นตาไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่สามารถประคับประคองอาการไม่ให้รุนแรงมากยิ่งขึ้น รวมถึงลดความเสี่ยงการลุกลามของโรคจนเป็นสาเหตุให้สูญเสียการมองเห็นได้ด้วยการควบคุมระดับน้ำตาลให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ และดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรงตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด
เบาหวานขึ้นตา เลือกกินได้อย่างไร
หากมีอาการเบาหวานหรือเบาหวานขึ้นตาสามารถเลือกกินอย่างถูกวิธีเพื่อประคับประคองอาการและรักษาระดับน้ำตาลให้เหมาะสมได้ ดังนี้
- เลือกกินผักผลไม้ที่น้ำตาลต่ำ เช่น แอปเปิล ฝรั่ง ชมพู่ เป็นต้น
- เลือกกินเนื้อสัตว์ที่ไม่ติดมันเพื่อลดไขมันในเลือด เช่น เนื้อปลา อกไก่ เป็นต้น
- หลีกเลี่ยงขนมหวานและอาหารที่มีน้ำตาลสูง
- หลีกเลี่ยงการกินอาหารรสจัดหรืออาหารที่ผ่านการปรุงด้วยเกลือแกง น้ำปลา ซีอิ๊วขาว หรือซอส
รักษาเบาหวานขึ้นตา ที่ศูนย์โรคจอประสาทตา Bangkok Eye Hospital ดีอย่างไร
เข้ามาปรึกษาและรักษาอาการเบาหวานขึ้นตาได้ที่ศูนย์โรคจอประสาทตา Bangkok Eye Hospital ที่นี่โดดเด่นด้านการรักษาโรคเกี่ยวกับดวงตาอย่างมีประสิทธิภาพด้วยข้อโดดเด่นที่น่าสนใจ ดังนี้
- โรงพยาบาลมีทีมจักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ มากประสบการณ์ คอยให้คำปรึกษา วินิจฉัย และแนวทางการรักษาที่เหมาะสม
- โรงพยาบาลมีเทคโนโลยีการรักษาที่ทันสมัย เป็นการรักษาสมัยใหม่ด้วยเครื่องมือที่ได้มาตรฐานระดับสากล เพื่อการรักษาที่แม่นยำและปลอดภัย
- โรงพยาบาลให้การรักษาอย่างครบวงจร พร้อมให้บริการตั้งแต่การวินิจฉัย การรักษา ตลอดจนถึงการติดตามผลอย่างสม่ำเสมอ
- โรงพยาบาลใส่ใจในการบริการ และมีบรรยากาศที่เป็นกันเอง
สรุป
อาการเบาหวานขึ้นตาเป็นภาวะที่จอประสาทตาได้รับความเสียหายจากระดับน้ำตาลในเลือดสูงเป็นเวลานาน ในระยะเริ่มแรกจะยังไม่รุนแรงมากนัก แพทย์จึงแนะนำให้ผู้ป่วยดูแลตัวเองผ่านการปรับเปลี่ยนการใช้ชีวิตและการเลือกกิน พร้อมประคับประคองโรคอื่นๆ ด้วย แต่หากเป็นหนักถึงขั้นระยะก้าวหน้า ผู้ป่วยจะมีอาการมองเห็นไม่ชัด มองเห็นเป็นจุดดำ หรือสูญเสียการมองเห็นเลยก็ได้ แพทย์จะรักษาโดยการใช้ยา การเลเซอร์ หรือการผ่าตัด ขึ้นอยู่กับลักษณะอาการและดุลยพินิจของแพทย์ ทั้งนี้ ผู้ป่วยเบาหวานแม้ว่าจะยังมองเห็นได้ชัดเจนเป็นปกติ ควรเข้ามาตรวจสุขภาพดวงตาเพื่อเฝ้าระวังอาการเบาหวาน
มาที่ศูนย์โรคจอประสาทตา Bangkok Eye Hospitalเรามีบริการตรวจและรักษาอาการเบาหวานขึ้นตาอย่างครบวงจรด้วยทีมจักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ มากประสบการณ์ รักษาด้วยเทคโนโลยีที่ทันสมัย มั่นใจได้ในผลลัพธ์การรักษาที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ
