ดวงตาของเรามีกลไกการป้องกันตัวเองตามธรรมชาติผ่านการกะพริบตา ซึ่งไม่เพียงช่วยหล่อเลี้ยงดวงตาด้วยความชุ่มชื้น แต่ยังทำหน้าที่เป็นด่านแรกในการกรองสิ่งแปลกปลอมที่อาจเป็นอันตราย แต่เมื่อไรที่การกะพริบตาก่อให้เกิดความเจ็บปวด นั่นอาจเป็นสัญญาณเตือนว่ากำลังมีปัญหาบางอย่างกับสุขภาพดวงตาที่ไม่ควรละเลย   กะพริบตาแล้วเจ็บ สัญญาณเตือนโรคตาร้ายแรง? เจาะลึก 9 สาเหตุที่ทำให้กะพริบตาแล้วเจ็บ พร้อมวิธีแก้ไขเบื้องต้นที่ได้ผลจริงตามหลักการแพทย์ และการป้องกันในระยะยาว   อาการกะพริบตาแล้วเจ็บมีหลายสาเหตุ ตั้งแต่สาเหตุที่ไม่รุนแรงอย่างฝุ่นเข้าตาและตาแห้ง ไปจนถึงสาเหตุที่ต้องพบแพทย์อย่างการติดเชื้อ ต้อหิน หรือปัญหาที่กระจกตา การบรรเทาอาการเบื้องต้นทำได้หลายวิธี สามารถใช้น้ำตาเทียม ประคบอุ่น หลีกเลี่ยงการขยี้ตา และรักษาความสะอาด แต่หากอาการไม่ดีขึ้นควรพบแพทย์ อาการเจ็บที่ต่อเนื่องเป็นเวลานาน มีสารเคมีเข้าตา การมองเห็นผิดปกติ หรือมีอาการร่วมอื่นๆ เช่น ปวดหัวรุนแรง อาเจียน เป็นสัญญาณอันตรายที่ต้องพบแพทย์โดยด่วน เลือกBangkok Eye Hospital (โรงพยาบาลจักษุกรุงเทพ)ที่มีความเชี่ยวชาญ ควรเลือกรักษากับสถานพยาบาลที่มีจักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ มีเครื่องมือทันสมัย และสามารถให้การรักษาได้อย่างครบวงจร   รวม 9 สาเหตุที่ทำให้กะพริบตาแล้วเจ็บ มีหลายสาเหตุที่อาจทำให้คุณรู้สึกกะพริบตาแล้วเจ็บ ดังนี้     1. เศษผงหรือสิ่งแปลกปลอมเข้าตา การมีเศษผงเข้าตาเป็นสาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุดที่ทำให้กะพริบตาแล้วเจ็บ สิ่งแปลกปลอมไม่ว่าจะเป็นฝุ่นละอองขนาดจิ๋ว เม็ดทรายเล็กๆ เส้นขนตาที่หลุดร่วง หรือแม้แต่ผงของเครื่องสำอางที่เข้าสู่ดวงตา   เมื่อมีสิ่งเหล่านี้เข้าตา ผู้ป่วยมักจะมีอาการระคายเคืองและรู้สึกไม่สบายตา ส่งผลให้มีการกะพริบตาถี่ขึ้นกว่าปกติ พร้อมกับความรู้สึกเหมือนมีวัตถุแปลกปลอมติดค้างอยู่ในดวงตา นอกจากนี้ยังอาจสังเกตเห็นอาการตาแดงและมีน้ำตาไหลออกมามากผิดปกติร่วมด้วย 2. ตาแห้ง ภาวะตาแห้งเป็นปัญหาสุขภาพตาที่เกิดจาก 2 สาเหตุหลัก คือ ร่างกายไม่สามารถผลิตน้ำตาได้เพียงพอต่อความต้องการ หรือเกิดจากการที่น้ำตามีการระเหยเร็วเกินไปกว่าปกติ ซึ่งภาวะดังกล่าวนำมาสู่อาการหลายอย่าง ผู้ที่มีภาวะตาแห้งมักจะรู้สึกถึงความเคืองตา มีความรู้สึกแสบร้อนภายในดวงตา เกิดความเจ็บปวดเมื่อต้องกะพริบตา และบางครั้งอาจมีความรู้สึกเหมือนมีสิ่งแปลกปลอมติดอยู่ในดวงตา   นอกจากนี้ ยังอาจสังเกตเห็นอาการตาแดงและมีความไวต่อแสงมากกว่าปกติ ซึ่งล้วนเป็นอาการที่ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตและการใช้สายตาในชีวิตประจำวัน เรียกได้ว่าเป็นอาการกะพริบตาแล้วเจ็บที่เกิดขึ้นได้ทั้งบริเวณหางตาและใต้ตาเลย     3. ตาแดง (เยื่อบุตาอักเสบ) โรคตาแดงเป็นภาวะที่เกิดจากการอักเสบหรือการติดเชื้อที่เยื่อบุตาขาว ส่งผลให้ตาขาวเปลี่ยนเป็นสีชมพูอมแดง ผู้ป่วยมักมีอาการแสบตา เจ็บเมื่อกะพริบตา คันตา และน้ำตาไหล สาเหตุของโรคนี้มีได้หลากหลาย ทั้งจากการขยี้ตา การมีสิ่งแปลกปลอมเข้าตา โรคภูมิแพ้ รวมถึงการติดเชื้อจากไวรัสหรือแบคทีเรีย ที่น่ากังวลคือโรคตาแดงสามารถแพร่กระจายสู่ผู้อื่นได้อย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะในพื้นที่ที่มีผู้คนหนาแน่น เช่น โรงเรียน สถานที่ทำงาน และพื้นที่สาธารณะต่างๆ จึงควรระมัดระวังและรักษาสุขอนามัยอย่างเคร่งครัดเพื่อป้องกันการแพร่กระจายของโรค 4. ภูมิแพ้ขึ้นตา โรคเยื่อบุตาอักเสบจากภูมิแพ้ หรือที่เรียกกันทั่วไปว่าภูมิแพ้ขึ้นตา เป็นภาวะที่ดวงตาเกิดการอักเสบเมื่อสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้ชนิดต่างๆ ในสภาพแวดล้อม ไม่ว่าจะเป็นละอองเกสรดอกไม้ ไรฝุ่น เชื้อรา สะเก็ดผิวหนังสัตว์ หรือสารเคมีบางประเภท ส่วนมากจะมีอาการกะพริบตาแล้วเจ็บเกิดขึ้นบริเวณทั้งหางตาและใต้ตาเลย   ผู้ป่วยมักมีอาการแสดงที่เกิดขึ้นพร้อมกันทั้งสองตา โดยจะสังเกตเห็นได้จากอาการตาแดง คันตา แสบตา รู้สึกเจ็บเมื่อกะพริบตา มีน้ำตาไหลมากผิดปกติ และอาจพบว่ามีอาการบวมที่บริเวณเปลือกตาร่วมด้วย ภาวะนี้สามารถส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยได้ เนื่องจากอาการที่เกิดขึ้นสร้างความรำคาญและรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน     5. เปลือกตาอักเสบ เปลือกตาอักเสบเป็นภาวะที่สามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ โดยสาเหตุหลักมักมาจากการติดเชื้อแบคทีเรียหรือการเกิดการอุดตันของต่อมไขมันบริเวณเปลือกตา รวมถึงการระคายเคืองต่างๆ ผู้ที่มีอาการมักจะรู้สึกถึงความผิดปกติหลายอย่าง เช่น ความรู้สึกเหมือนมีสิ่งแปลกปลอมอยู่ในดวงตา เมื่อกะพริบตาแล้วเจ็บ มีอาการแสบร้อนและคันบริเวณตา น้ำตาไหลมากผิดปกติ สังเกตเห็นการบวมของเปลือกตา และมีขี้ตามากกว่าปกติ   นอกจากนี้ ในบางรายอาจพบสะเก็ดเล็กๆ ที่มีลักษณะคล้ายรังแคเกาะอยู่ตามบริเวณเปลือกตา ซึ่งเป็นอาการที่บ่งบอกถึงการอักเสบ 6. ตากุ้งยิง ตากุ้งยิงเป็นภาวะที่เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียในต่อมไขมันที่อยู่ใต้เปลือกตา ซึ่งจะแสดงอาการด้วยการเกิดตุ่มนูนสีแดงหรือตุ่มหนองที่บริเวณเปลือกตา โดยอาจพบได้ทั้งที่เปลือกตาด้านในและด้านนอก ผู้ป่วยมักมีอาการตาแดง เปลือกตาบวม และมีน้ำตาไหลร่วมด้วย   นอกจากนี้ยังรู้สึกเจ็บเมื่อกะพริบตา โดยเฉพาะในกรณีที่ตุ่มนูนเกิดขึ้นที่เปลือกตาด้านใน อาการเจ็บจะรุนแรงมากกว่าเมื่อเทียบกับการเกิดตุ่มที่เปลือกตาด้านนอก เนื่องจากตุ่มจะเสียดสีกับกระจกตาโดยตรงทุกครั้งที่มีการกะพริบตา     7. ปัญหาที่กระจกตา กระจกตาเป็นเนื้อเยื่อใสที่มีลักษณะโค้งคล้ายกระจกซึ่งปกคลุมอยู่บริเวณด้านหน้าสุดของดวงตา ทำหน้าที่สำคัญในการช่วยให้การมองเห็นชัดเจนและป้องกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้นกับส่วนประกอบอื่นๆ ภายในดวงตา เมื่อเกิดความผิดปกติที่กระจกตา อาจส่งผลให้เกิดอาการต่างๆ เช่น รู้สึกเจ็บเมื่อกะพริบตา ตาแดง แสบตา น้ำตาไหล และความไวต่อแสง   โดยความผิดปกติที่พบได้บ่อยมี 2 ลักษณะหลัก ได้แก่ กระจกตาถลอก (Corneal Abrasion) ซึ่งเกิดจากรอยขีดข่วนที่กระจกตาอันเป็นผลมาจากการขยี้ตาแรงๆ การมีสิ่งแปลกปลอมเข้าตา หรือการใส่คอนแทคเลนส์เป็นระยะเวลานาน และกระจกตาอักเสบ (Keratitis) รวมถึงแผลที่กระจกตา (Corneal Ulcer) ซึ่งมักมีสาเหตุมาจากการติดเชื้อต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นแบคทีเรีย ไวรัส หรือเชื้อรา 8. การบาดเจ็บที่ดวงตา ดวงตาเป็นอวัยวะที่บอบบางและมีความเสี่ยงต่อการบาดเจ็บได้จากหลากหลายสาเหตุ ทั้งจากอุบัติเหตุโดยตรง เช่น การถูกต่อย การหกล้มกระแทกพื้น หรือการถูกลูกบอลกระแทกที่เบ้าตา ซึ่งอาจนำไปสู่อาการตาบวมช้ำ ตาพร่ามัว และมีเลือดออก   นอกจากนี้ การได้รับรังสียูวีจากแสงแดดเป็นเวลานานอาจก่อให้เกิดภาวะกระจกตาดำอักเสบ (Photokeratitis) ส่งผลให้เกิดอาการไม่สบายตา เจ็บเมื่อกะพริบตา ตาแดง และตาพร่า ในกรณีที่รุนแรงกว่านั้น การสัมผัสกับสารเคมีอาจทำให้เกิดความเสียหายร้ายแรงต่อโครงสร้างของดวงตา ทั้งเปลือกตา เยื่อบุตา และม่านตา โดยผู้ป่วยจะมีอาการแสบร้อนรุนแรง ตาแดง เจ็บปวด น้ำตาไหล และตาพร่า ซึ่งในกรณีที่ได้รับสารเคมีที่มีความรุนแรงมากอาจนำไปสู่ภาวะตาบอดได้     9. ต้อหิน ต้อหินเป็นโรคที่เกิดจากความเสื่อมของเส้นประสาทตา โดยพบได้บ่อยในกลุ่มผู้สูงอายุและผู้ป่วยเบาหวาน โรคต้อหินแบ่งออกเป็น 2 ประเภท โดยประเภทที่ก่อให้เกิดความเจ็บปวดในดวงตาคือ ต้อหินมุมปิด หรือที่เรียกในทางการแพทย์ว่า Angle-Closure Glaucoma ซึ่งผู้ป่วยมักมีอาการสำคัญหลายประการ ได้แก่ ความเจ็บปวดเมื่อกะพริบตา อาการตาแดง การมองเห็นที่พร่ามัว รวมไปถึงอาการปวดศีรษะ คลื่นไส้ และอาเจียน ซึ่งอาการเหล่านี้ถือเป็นสัญญาณเตือนสำคัญที่ไม่ควรละเลย     วิธีแก้เบื้องต้นสำหรับอาการกะพริบตาแล้วเจ็บ รับมืออย่างไร หากมีอาการกะพริบตาแล้วเจ็บที่เกิดขึ้นทั้งบริเวณหางตาและใต้ตา หรือบางครั้งก็เกิดเฉพาะข้างเดียว จะมีวิธีแก้ที่สามารถบรรเทาอาการในเบื้องต้นได้ ดังนี้   เมื่อมีเศษผงหรือสิ่งแปลกปลอมเข้าตา ควรใช้น้ำสะอาด น้ำเกลือ หรือน้ำยาล้างตาเพื่อทำความสะอาดดวงตาอย่างระมัดระวัง การกะพริบตาถี่ๆ จะช่วยกระตุ้นการผลิตน้ำตาและช่วยชะล้างสิ่งแปลกปลอมออกจากดวงตาได้อีกทางหนึ่ง การรักษาสุขอนามัย ล้างมือให้สะอาดทุกครั้งก่อนสัมผัสบริเวณดวงตาเพื่อป้องกันการติดเชื้อและระคายเคือง ควรเลี่ยงขยี้ตาแรงๆ เพราะอาจทำให้เกิดการระคายเคืองและอาการเจ็บที่รุนแรงขึ้น การใช้น้ำตาเทียม เป็นวิธีที่ช่วยบรรเทาอาการตาแห้งซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งของอาการกะพริบตาแล้วเจ็บ โดยจะช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นและหล่อลื่นผิวตาให้กะพริบได้สะดวกขึ้น การประคบอุ่นที่เปลือกตาเป็นเวลา 5 - 10 นาทีจะช่วยบรรเทาอาการอักเสบและความเจ็บปวด เหมาะสำหรับผู้ที่มีอาการตากุ้งยิงหรือการติดเชื้อที่ดวงตา สำหรับผู้ที่มีอาการภูมิแพ้ขึ้นตา การระบุและหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้เป็นสิ่งสำคัญ ควรสังเกตและหลีกเลี่ยงสิ่งที่อาจกระตุ้นอาการ เช่น ละอองเกสร ฝุ่น หรือขนสัตว์ การใส่คอนแทคเลนส์เป็นเวลานานอาจทำให้ดวงตาเกิดการระคายเคืองและขาดความชุ่มชื้น จึงควรพักการใส่เป็นระยะและทำความสะอาดอย่างถูกวิธี รวมถึงเปลี่ยนน้ำยาและเลนส์ตามกำหนด การสวมแว่นกันแดดที่มีคุณภาพและได้มาตรฐานเมื่อต้องออกแดดเป็นสิ่งจำเป็น เพราะรังสียูวีสามารถทำลายเซลล์ในดวงตาและก่อให้เกิดการระคายเคือง การเลือกใช้ยาที่เหมาะสมสามารถช่วยบรรเทาอาการได้อย่างมีประสิทธิภาพ ควรปรึกษาเภสัชกรเพื่อเลือกยาที่เหมาะกับอาการและใช้ตามคำแนะนำอย่างเคร่งครัด     อาการกะพริบตาแล้วเจ็บ เจ็บแบบไหนที่ควรพบแพทย์? อาการกะพริบตาแล้วเจ็บไม่ว่าจะเกิดบริเวณหางตา ใต้ตา หรือตาข้างเดียว แล้วเกิดจากสาเหตุไม่รุนแรง เช่น อาการเจ็บตาจากฝุ่นหรือตาแห้ง สามารถดูแลตัวเองให้หายได้ แต่บางครั้งอาการเจ็บขณะกะพริบตาอาจเป็นสัญญาณของการติดเชื้อหรือความเสียหายที่รุนแรง จึงควรเฝ้าสังเกตอาการอย่างใกล้ชิด   แต่ถ้าหากคุณมีอาการดังต่อไปนี้ ควรปรึกษาแพทย์ทันที   อาการกะพริบตาแล้วเจ็บนานต่อเนื่องเป็นสัญญาณที่ไม่ควรละเลย เพราะอาจบ่งบอกถึงการติดเชื้อหรือความผิดปกติที่ต้องพบแพทย์โดยเร็ว อาการเจ็บตาอย่างรุนแรงจากสารเคมีเมื่อมีสารเคมีเข้าตาและยังมีอาการเจ็บรุนแรงแม้จะปฐมพยาบาลแล้ว หรือเจ็บมากจนกลอกตาไม่ได้ ถือเป็นภาวะฉุกเฉินที่ต้องรีบพบแพทย์ทันที การมองเห็นผิดปกติอาการมองเห็นไม่ชัด เห็นแสงวูบวาบ หรือการมองเห็นแย่ลงร่วมกับอาการเจ็บตา อาจเป็นสัญญาณของโรคตาร้ายแรงที่ต้องได้รับการรักษาโดยด่วน อาการบวมที่ตาและเปลือกตาตาและเปลือกตาที่บวมมากจนหลับตาไม่สนิทเป็นสัญญาณของการอักเสบรุนแรง อาจเกิดจากการติดเชื้อหรือแพ้รุนแรงที่ต้องได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง โรคประจำตัวที่เกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกันผู้ที่มีโรคเกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกันมีความเสี่ยงสูงต่อภาวะแทรกซ้อนรุนแรง จึงควรรีบพบแพทย์ทันทีเมื่อมีอาการผิดปกติที่ตา อาการร่วมอื่นๆ ที่น่ากังวลการมีอาการปวดตาร่วมกับอาการอื่น เช่น ปวดหัวรุนแรง อ่อนเพลีย ปวดท้อง หรืออาเจียน อาจเป็นสัญญาณอันตรายที่ต้องรีบพบแพทย์โดยด่วน   รักษาอาการกะพริบตาแล้วเจ็บ ที่ศูนย์รักษาตา Bangkok Eye Hospital ดีอย่างไร หากมีอาการกะพริบตาแล้วเจ็บ ไม่ว่าจะเกิดขึ้นบริเวณหางตาหรือใต้ตา แนะนำให้เข้ามาปรึกษาและรักษาอาการเหล่านี้ได้ที่ศูนย์รักษาตา Bangkok Eye Hospital (โรงพยาบาลจักษุกรุงเทพ) ที่นี่โดดเด่นด้านการรักษาอาการผิดปกติเกี่ยวกับดวงตา ด้วยทีมจักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ มีจุดเด่นดังนี้   โรงพยาบาลมีทีมจักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ มากประสบการณ์ พร้อมให้คำปรึกษาเกี่ยวกับอาการผิดปกติ และแนะนำแนวทางการรักษาที่เหมาะสม เทคโนโลยีสำหรับการรักษาดวงตาสมัยใหม่ เครื่องมือได้มาตรฐานระดับสากล เพื่อการรักษาดวงตาอย่างแม่นยำและปลอดภัย พร้อมให้การรักษาอย่างครบวงจร ตั้งแต่การวินิจฉัย การรักษา ไปจนถึงการติดตามผลอย่างสม่ำเสมอ ใส่ใจในการบริการ พร้อมบรรยากาศของโรงพยาบาลที่เป็นกันเอง สรุป อาการกะพริบตาแล้วเจ็บสามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ ตั้งแต่ปัญหาเบื้องต้นอย่างฝุ่นละอองเข้าตาหรือภาวะตาแห้ง ไปจนถึงสาเหตุที่อาจรุนแรงเช่น การติดเชื้อ ต้อหิน หรือความผิดปกติที่กระจกตา การบรรเทาอาการในเบื้องต้นสามารถทำได้หลายวิธี เช่น การใช้น้ำตาเทียม การประคบอุ่น และการหลีกเลี่ยงการขยี้ตา   อย่างไรก็ตาม หากมีสัญญาณอันตราย เช่น อาการเจ็บที่เป็นต่อเนื่องเป็นเวลานาน มีสารเคมีเข้าตา การมองเห็นผิดปกติ หรือมีอาการร่วมอื่นๆ อย่างปวดหัวรุนแรงหรืออาเจียน ควรรีบไปพบแพทย์โดยด่วนเพื่อรับการตรวจวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสม การดูแลสุขอนามัยของดวงตาอย่างสม่ำเสมอและการสังเกตอาการผิดปกติเป็นสิ่งสำคัญในการป้องกันและรักษาสุขภาพตาในระยะยาว   สำหรับผู้ที่มีปัญหาดวงตา แนะนำมาที่Bangkok Eye Hospital (โรงพยาบาลจักษุกรุงเทพ)โรงพยาบาลเฉพาะทางที่มีทีมแพทย์มากประสบการณ์ อุปกรณ์ที่ทันสมัย ได้รับการรับรองมาตรฐานระดับสากล มั่นใจได้ว่าการรักษาเป็นไปอย่างถูกต้อง แม่นยำ และปลอดภัย

การเสื่อมถอยของเลนส์แก้วตาตามวัย หรือที่เรียกว่า “ภาวะต้อกระจก” (Age-Related Cataract) เป็นปรากฏการณ์ทางพยาธิสรีรวิทยาที่พบได้บ่อยในประชากรสูงอายุ โดยเฉพาะในช่วงอายุ 60 ปีขึ้นไป การตระหนักถึงความสำคัญของการตรวจคัดกรองและการรักษาแต่เนิ่นๆ จึงเป็นกุญแจสำคัญในการป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นในผู้สูงอายุ   มาดูอาการของต้อกระจก พร้อมแนะนำวิธีการรักษาโรคตาต้อกระจกในผู้สูงอายุแบบครบวงจร ตั้งแต่การวินิจฉัย การผ่าตัด และการดูแลหลังการรักษา พร้อมข้อควรระวังสำหรับผู้สูงวัย   ต้อกระจก (Cataract) เป็นอาการที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ เกิดจากการเสื่อมของเลนส์แก้วตาทำให้เกิดการขุ่นมัว ส่งผลให้แสงไม่สามารถผ่านเข้าสู่จอประสาทตาได้ตามปกติ ผู้ป่วยจะมีอาการมองเห็นไม่ชัด เห็นแสงจ้า หรือเห็นภาพซ้อน สาเหตุหลักมาจากความเสื่อมตามวัย แต่อาจเร่งให้เกิดเร็วขึ้นได้จากโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง รวมถึงการได้รับรังสี UV มากเกินไป และพฤติกรรมเสี่ยงอย่างการสูบบุหรี่หรือดื่มแอลกอฮอล์ อาการเริ่มแรกที่สังเกตได้คือการมองเห็นภาพเบลอหรือขุ่นมัว โดยเฉพาะในที่มีแสงน้อย รวมถึงการเห็นแสงจ้าเป็นวงแสงรอบดวงไฟ และการรับรู้สีที่ผิดเพี้ยนไปจากปกติ ทำให้ต้องเปลี่ยนแว่นสายตาบ่อยกว่าปกติ การปล่อยทิ้งไว้โดยไม่รักษาอาจนำไปสู่การสูญเสียการมองเห็นอย่างถาวร เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุในชีวิตประจำวัน และอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ เช่น ต้อหิน หรือการเสื่อมของจอประสาทตา การรักษาด้วยการผ่าตัดในระยะเริ่มต้นจะมีความเสี่ยงและค่าใช้จ่ายน้อยกว่าการรักษาในระยะรุนแรง รวมถึงมีโอกาสฟื้นฟูการมองเห็นได้ดีกว่า จึงควรปรึกษาจักษุแพทย์ทันทีที่สังเกตพบความผิดปกติ   ต้อกระจก คืออะไร ต้อกระจก (Cataract) เป็นอาการความผิดปกติทางจักษุวิทยาที่พบได้บ่อยในผู้สูงอายุ โดยเกิดจากการเสื่อมสภาพของเลนส์แก้วตาตามธรรมชาติ ส่งผลให้โปรตีนภายในเลนส์ตาจับตัวกันและขุ่นมัว ทำให้แสงไม่สามารถส่องผ่านเข้าสู่จอประสาทตาได้อย่างมีประสิทธิภาพ ผู้ป่วยมักมีอาการมองเห็นภาพไม่ชัดเจน เห็นแสงจ้า หรือมองเห็นภาพซ้อน ซึ่งอาการเหล่านี้จะค่อยๆ แย่ลงตามระยะเวลา หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที อาจนำไปสู่ภาวะสูญเสียการมองเห็นอย่างถาวรได้ ปัจจุบันการรักษาต้อกระจกด้วยวิธีการผ่าตัดมีความปลอดภัยสูงและให้ผลการรักษาที่น่าพึงพอใจ โดยแพทย์จะพิจารณาวิธีการรักษาที่เหมาะสมตามระยะของโรคและสภาวะของผู้ป่วยแต่ละราย     สาเหตุของโรคต้อกระจกในผู้สูงอายุ ต้อกระจกสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย โดยเฉพาะในผู้สูงอายุ ปัจจัยหลักที่ทำให้เกิดต้อกระจก ได้แก่ อายุที่มากขึ้นเมื่ออายุมากขึ้น เลนส์แก้วตาจะค่อยๆ เสื่อมสภาพตามธรรมชาติ โปรตีนในเลนส์ตาจะเกิดการเปลี่ยนแปลงและจับตัวกันเป็นก้อนทึบแสง ส่งผลให้การมองเห็นแย่ลงตามลำดับ พันธุกรรมผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นต้อกระจก โดยเฉพาะญาติสายตรง มีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดภาวะต้อกระจกเร็วกว่าคนทั่วไป 2 - 3 เท่า โรคประจำตัวผู้ป่วยโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง หรือโรคเกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกัน มีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดต้อกระจกก่อนวัยอันควร เนื่องจากระดับน้ำตาลในเลือดที่สูงส่งผลต่อการเสื่อมของเลนส์ตา การใช้ยาบางชนิดการใช้ยาสเตียรอยด์เป็นระยะเวลานาน ทั้งชนิดรับประทานและชนิดหยอดตา อาจเร่งการเกิดต้อกระจกและทำให้อาการรุนแรงขึ้น การได้รับแสงแดดมากเกินไปการสัมผัสรังสี UV โดยไม่มีการป้องกันที่เหมาะสม ทำให้เกิดอนุมูลอิสระที่ทำลายเซลล์เลนส์ตา ส่งผลให้เกิดต้อกระจกได้เร็วขึ้น การสูบบุหรี่และการดื่มแอลกอฮอล์สารพิษจากบุหรี่และแอลกอฮอล์ทำลายหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงดวงตา และเพิ่มการสร้างอนุมูลอิสระ ส่งผลให้เลนส์ตาเสื่อมเร็วกว่าปกติ     อาการของต้อกระจกผู้สูงอายุที่สังเกตได้ ผู้ป่วยตาต้อกระจกในผู้สูงอายุอาจมีอาการที่แตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรงของโรค โดยมีอาการทั่วไปที่สำคัญ ดังนี้   ภาวะการมองเห็นเบลอหรือขุ่นมัว เสมือนมีม่านบางๆ มาบดบังการมองเห็น ทำให้ภาพที่เห็นไม่คมชัด มักพบว่าอาการจะค่อยๆ แย่ลงตามเวลา การมองเห็นในที่มืดหรือแสงน้อยมีประสิทธิภาพลดลงอย่างชัดเจน โดยเฉพาะในเวลากลางคืนหรือในสภาพแวดล้อมที่มีแสงสลัว ทำให้การขับรถหรือทำกิจกรรมในที่มืดเป็นไปด้วยความยากลำบาก อาการแพ้แสงหรือเห็นแสงจ้าเป็นวงแสง (Glare) รอบดวงไฟ ทำให้รู้สึกรำคาญตาเมื่อต้องเผชิญกับแสงสว่างจ้า โดยเฉพาะแสงไฟรถในเวลากลางคืน การรับรู้สีผิดเพี้ยนไปจากปกติ สีที่เคยสดใสกลับดูจืดจางลง หรือมีการเปลี่ยนแปลงของโทนสี โดยเฉพาะโทนสีเหลืองหรือน้ำตาลที่อาจเด่นชัดขึ้น การต้องเปลี่ยนแว่นสายตาบ่อยกว่าปกติ เนื่องจากสายตามีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว แม้จะเพิ่งเปลี่ยนแว่นใหม่ แต่ก็ยังรู้สึกว่ามองเห็นไม่ชัดเจน   หากสังเกตพบอาการเหล่านี้ ควรรีบปรึกษาจักษุแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยและวางแผนการรักษาที่เหมาะสม เนื่องจากการรักษาในระยะเริ่มต้นจะช่วยป้องกันการสูญเสียการมองเห็นที่รุนแรงในอนาคต     ผลกระทบของต้อกระจก หากไม่ได้รับการรักษา หากปล่อยให้อาการต้อกระจกลุกลามโดยไม่รักษา อาจนำไปสู่ผลกระทบดังต่อไปนี้   สูญเสียการมองเห็นถาวรต้อกระจกในระยะรุนแรงจะทำให้เลนส์ตาขุ่นมัวจนทึบแสง ส่งผลให้จอประสาทตาไม่สามารถรับภาพได้ และอาจนำไปสู่การสูญเสียการมองเห็นอย่างถาวรหากไม่ได้รับการรักษาทันเวลา อุบัติเหตุจากการมองเห็นไม่ชัดเจนผู้ป่วยเสี่ยงเกิดอุบัติเหตุในชีวิตประจำวัน เช่น การสะดุดล้มเนื่องจากมองไม่เห็นสิ่งกีดขวาง หรือการเกิดอุบัติเหตุบนท้องถนนเพราะมองเห็นป้ายจราจรและสัญญาณไฟไม่ชัดเจน ภาวะแทรกซ้อนทางจักษุต้อกระจกที่ไม่ได้รับการรักษาอาจกระตุ้นให้เกิดภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ เช่น ต้อหินจากการที่เลนส์บวมและดันความดันตาให้สูงขึ้น หรือการเสื่อมของจอประสาทตาจากการที่แสงส่องผ่านไม่ได้เป็นเวลานาน คุณภาพชีวิตที่ลดลงการมองเห็นที่แย่ลงส่งผลกระทบต่อการทำกิจวัตรประจำวัน การอ่านหนังสือ การดูโทรทัศน์ และการเข้าสังคม ทำให้ผู้ป่วยอาจเกิดภาวะซึมเศร้าและแยกตัวจากสังคม ค่าใช้จ่ายในการรักษาที่สูงขึ้นการรักษาต้อกระจกในระยะรุนแรงอาจมีความซับซ้อนมากขึ้น ต้องใช้เทคนิคการผ่าตัดพิเศษและการดูแลหลังผ่าตัดที่เข้มงวด ส่งผลให้มีค่าใช้จ่ายในการรักษาที่สูงขึ้นตามไปด้วย     การรักษาต้อกระจกในผู้สูงอายุ การรักษาโรคตาต้อกระจกในผู้สูงอายุยุคปัจจุบันมีทั้งแบบไม่ผ่าตัดและแบบผ่าตัด ซึ่งแต่ละวิธีมีความเหมาะสมกับผู้ป่วยในระยะที่แตกต่างกัน โดยทางเลือกในการรักษามีดังนี้ 1. การรักษาแบบไม่ผ่าตัด การรักษาแบบไม่ผ่าตัดเหมาะสำหรับผู้ป่วยในระยะแรกที่อาการยังไม่รุนแรง โดยแพทย์อาจพิจารณาให้ใช้แว่นสายตาใหม่ หรือคอนแทกต์เลนส์ ร่วมกับการใช้ยาหยอดตาเพื่อบรรเทาอาการและป้องกันแสงสะท้อน ทั้งนี้ผู้ป่วยควรได้รับการติดตามอาการอย่างสม่ำเสมอจากจักษุแพทย์ 2. การรักษาแบบผ่าตัด การรักษาแบบผ่าตัดเป็นวิธีการรักษาหลักสำหรับต้อกระจกที่มีผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน โดยมีเทคนิคการผ่าตัด 3 ประเภท ได้แก่   การผ่าตัดลอกต้อกระจก (ICCE)เป็นการผ่าตัดนำเลนส์ตาและถุงหุ้มเลนส์ออกทั้งหมด เหมาะกับผู้ป่วยบางราย แต่อาจส่งผลต่อการมองเห็นในระยะยาว การผ่าตัดต้อกระจกแผลใหญ่ (ECCE)ใช้วิธีนำเอาแก้วตาออกผ่านแผลขนาดใหญ่ ซึ่งอาจต้องใช้เวลาในการฟื้นตัวนานและมีความเสี่ยงต่อการเกิดแผลเป็น การสลายต้อกระจกด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง (Phacoemulsification)เป็นเทคโนโลยีที่ทันสมัยที่สุด ใช้คลื่นเสียงสลายเลนส์ตาที่ขุ่นผ่านแผลขนาดเล็ก ทำให้ฟื้นตัวเร็วและมีความเสี่ยงต่ำ แต่ต้องดำเนินการโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญและอาจมีค่าใช้จ่ายสูง การผ่าต้อกระจกแบบไร้ใบมีด (Femtosecond Laser Assisted Cataract Surgery-FLACS)เป็นเทคโนโลยีขั้นสูงที่ให้การผ่าตัดแผลเล็กและเเม่นยำสูงสุด โดยใช้เลเซอร์พลังงานต่ำร่วมกับเครื่อง Ultrasonic ในการผ่าตัดทั้งหมด ทำให้ฟื้นตัวเร็วและมีความเสี่ยงต่ำ พร้อมให้ผลการรักษาและการมองเห็นที่ดีขึ้น โดยเฉพาะในกลุ่มคนไข้ที่ต้องใส่เลนส์หลายระยะร่วมกับการแก้ไขสายตาเอียง การเตรียมตัวก่อนผ่าตัด ผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวสามารถทานยาประจำได้ตามปกติ ยกเว้นยาละลายลิ่มเลือดที่ต้องหยุดก่อน 7 วัน งดอาหารและน้ำ 12 ชั่วโมงก่อนผ่าตัด ทำความสะอาดใบหน้าและรอบดวงตา สามารถอาบน้ำได้ตามปกติ เตรียมร่างกายให้พร้อม เช่น แปรงฟัน สระผม ตัดเล็บให้สั้น การดูแลตัวเองหลังผ่าตัด หยอดยาตามที่แพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด รักษาความสะอาดบริเวณดวงตาและมือ หลีกเลี่ยงการขยี้ตาหรือทำกิจกรรมที่ใช้แรง ระวังไม่ให้น้ำเข้าตาขณะอาบน้ำ มาพบแพทย์ตามนัดเพื่อติดตามการรักษาอย่างต่อเนื่อง งดยกของหนัก หรือออกกำลังกายหนักในช่วงสองเดือนแรก     วิธีป้องกันต้อกระจกในผู้สูงอายุ แม้ว่าต้อกระจกจะเป็นโรคที่มักเกิดขึ้นตามอายุ แต่สามารถป้องกันหรือลดความเสี่ยงได้โดยการดูแลสุขภาพดวงตาอย่างเหมาะสม ดังนี้   ปกป้องดวงตาจากแสงแดดการสวมแว่นกันแดดที่มีคุณภาพและได้มาตรฐานในการป้องกันรังสี UV เป็นสิ่งจำเป็น โดยเฉพาะในช่วงเวลา 10.00 - 16.00 น. ที่มีรังสี UV สูง นอกจากนี้ควรสวมหมวกปีกกว้างเพื่อช่วยปกป้องดวงตาเพิ่มเติม รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อดวงตาควรเลือกรับประทานอาหารที่อุดมด้วยวิตามินและแร่ธาตุที่จำเป็น โดยเฉพาะวิตามิน A, C, E และสังกะสี รวมถึงอาหารที่มีสารแอนติออกซิแดนท์ เช่น ผักใบเขียวเข้ม ผลไม้ตระกูลเบอร์รี และปลาทะเลน้ำลึก หลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงการสูบบุหรี่และการดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดต้อกระจกได้มากถึง 2 - 3 เท่า เนื่องจากสารพิษในบุหรี่และแอลกอฮอล์ส่งผลต่อการเสื่อมของเลนส์ตา พักสายตาอย่างเหมาะสมควรใช้กฎ 20-20-20 คือทุก 20 นาทีที่ใช้สายตา ให้มองวัตถุที่อยู่ห่างออกไป 20 ฟุต เป็นเวลา 20 วินาที เพื่อลดความเมื่อยล้าของดวงตา ตรวจสุขภาพตาเป็นประจำผู้ที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไปควรเข้ารับการตรวจสุขภาพตากับจักษุแพทย์อย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง เพื่อคัดกรองและติดตามการเปลี่ยนแปลงของดวงตาอย่างใกล้ชิด รักษาโรคตาต้อกระจกในผู้สูงอายุ ที่ศูนย์รักษาต้อกระจก Bangkok Eye Hospital ดีอย่างไร หากมีอาการของโรคต้อกระจก แนะนำให้เข้ามาปรึกษาและรักษาอาการเหล่านี้ได้ที่ศูนย์รักษาต้อกระจก Bangkok Eye Hospital (โรงพยาบาลจักษุกรุงเทพ) ที่นี่โดดเด่นด้านการรักษาอาการผิดปกติเกี่ยวกับดวงตา ด้วยทีมจักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ มีจุดเด่นดังนี้   โรงพยาบาลมีทีมจักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ มากประสบการณ์ พร้อมให้คำปรึกษาเกี่ยวกับอาการผิดปกติ และแนะนำแนวทางการรักษาที่เหมาะสม เทคโนโลยีสำหรับการรักษาดวงตาสมัยใหม่ เครื่องมือได้มาตรฐานระดับสากล เพื่อการรักษาดวงตาอย่างแม่นยำและปลอดภัย พร้อมให้การรักษาอย่างครบวงจร ตั้งแต่การวินิจฉัย การรักษา ไปจนถึงการติดตามผลอย่างสม่ำเสมอ ใส่ใจในการบริการ พร้อมบรรยากาศของโรงพยาบาลที่เป็นกันเอง สรุป ต้อกระจก เป็นอาการที่พบได้บ่อยในผู้สูงอายุ เกิดจากการเสื่อมของเลนส์แก้วตาที่ขุ่นมัวลง ทำให้แสงไม่สามารถผ่านเข้าสู่จอประสาทตาได้ตามปกติ ส่งผลให้ผู้ป่วยมีอาการมองเห็นไม่ชัด เห็นแสงจ้า หรือเห็นภาพซ้อน แม้สาเหตุหลักมักเกิดจากความเสื่อมตามวัย แต่โรคประจำตัวอย่างเบาหวานและความดันโลหิตสูง รวมถึงการได้รับรังสี UV มากเกินไป ก็สามารถเร่งให้เกิดอาการได้เร็วขึ้น   ดังนั้น การตรวจพบและรักษาด้วยการผ่าตัดในระยะเริ่มต้นจึงมีความสำคัญ เพราะจะมีความเสี่ยงและค่าใช้จ่ายน้อยกว่า รวมถึงมีโอกาสฟื้นฟูการมองเห็นได้ดีกว่าการรักษาในระยะรุนแรง สำหรับผู้สูงอายุที่มีปัญหาต้อกระจก แนะนำมาที่Bangkok Eye Hospital (โรงพยาบาลจักษุกรุงเทพ)โรงพยาบาลเฉพาะทางที่มีทีมแพทย์มากประสบการณ์ อุปกรณ์ที่ทันสมัย ได้รับการรับรองมาตรฐานระดับสากล มั่นใจได้ว่าการรักษาเป็นไปอย่างถูกต้อง แม่นยำ และปลอดภัย