อาการตาเหล่ ตาเข เป็นต้นตอของโรคตาขี้เกียจ และเป็นสาเหตุที่ส่งผลให้ค่าสายตาสูงผิดปกติ มองเห็นไม่ชัด มองเห็นภาพซ้อน เบลอ หรือมีอาการแทรกซ้อนอื่นๆ ทางสายตา และถ้าหากไม่รีบเข้ารับการรักษา หรือปล่อยทิ้งไว้อาจเกิดอันตรายได้ ในบทความนี้ มาทำความรู้จักกับอาการตาเหล่ ตาเขให้มากขึ้นว่าคืออะไร มีสาเหตุเกิดจากอะไร มีวิธีแก้ตาเหล่ยังไง หรือมีวิธีรักษาตาเหล่ด้วยตัวเองหรือไม่ และมีแนวทางในการรักษาอาการตาเหล่ หรือตาเขอย่างไรบ้าง ไปดูกัน   ตาเหล่ หรือตาเข เป็นภาวะที่ดวงตาทั้งสองข้างไม่สามารถมองไปในทิศทางเดียวกันได้ อาจเกิดจากความผิดปกติของกล้ามเนื้อตา หรือการควบคุมของเส้นประสาท ส่งผลให้เกิดปัญหาในการมองเห็นได้ อาการตาเหล่ ตาเขเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น ความผิดปกติของกล้ามเนื้อตา หรือเส้นประสาท สมองได้รับบาดเจ็บ กรรมพันธุ์ หรือโรคทางระบบประสาท รวมถึงโรคทางกายภาพ เช่น เบาหวาน หรือการบาดเจ็บรอบดวงตา เป็นต้น การรักษาตาเหล่ หรือตาเขแบบไม่ต้องผ่าตัด เหมาะสำหรับอาการที่ยังไม่รุนแรง เช่น การสวมแว่นสายตา การสวมแว่นปริซึม การปิดตาข้างที่ถนัด หรือการทำกายภาพบำบัดกล้ามเนื้อตา เป็นต้น การรักษาตาเหล่ หรือตาเขแบบผ่าตัด เหมาะสำหรับผู้ที่อาการรุนแรง หรือไม่ได้ผลจากวิธีอื่น เช่น การผ่าตัดปรับกล้ามเนื้อตา (Muscle Correction) หรือการผ่าตัดแก้ไขตำแหน่งกล้ามเนื้อ เป็นต้น ศูนย์โรคตาเด็ก Bangkok Eye Hospital ให้บริการครบวงจรโดยทีมจักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านกล้ามเนื้อตา มีเทคโนโลยีทันสมัยและเครื่องมือมาตรฐานระดับสากล     อาการตาเหล่ ตาเข คืออะไร อาการตาเหล่ ตาเข คือภาวะที่ดวงตาทั้งสองข้างไม่สามารถมองตรงไปในทิศทางเดียวกันได้ โดยปกติแล้วกล้ามเนื้อตาจะทำงานประสานกัน เพื่อให้ดวงตาทั้งสองข้างมองไปยังจุดเดียวกัน แต่ถ้าหากเกิดอาการตาเหล่ หรือตาเข กล้ามเนื้อตาจะทำงานผิดปกติ ส่งผลให้ดวงตาข้างใดข้างหนึ่งหันออกนอกทิศทาง ทำให้การมองเห็นไม่คมชัด และอาจเกิดอาการเห็นภาพซ้อน หรือปวดตาได้ อาการนี้สามารถพบได้ทั้งในเด็ก และผู้ใหญ่ และถ้าหากไม่ได้รับการรักษาในช่วงวัยเด็ก อาจส่งผลต่อพัฒนาการด้านการมองเห็นในระยะยาว เช่น อาการตาขี้เกียจ (Amblyopia)     สังเกตอาการตาเหล่ ตาเข มีอะไรบ้าง สำหรับอาการตาเหล่ หรืออาการตาเขที่สามารถสังเกตได้ มีดังนี้ ดวงตาไม่มองในทิศทางเดียวกันเป็นอาการที่ตาข้างใดข้างหนึ่งมองตรง แต่ตาอีกข้างหนึ่งหันไปในทิศทางอื่น เช่น เข้าด้านใน หรือออกด้านนอก เห็นภาพซ้อนเป็นอาการที่จะเกิดขึ้นเมื่อดวงตาทั้งสองข้างส่งภาพไปยังสมองที่ไม่สอดคล้องกัน ปวดตา หรือปวดศีรษะเป็นอาการที่จะเกิดขึ้นที่เกิดจากกล้ามเนื้อตามีการทำงานหนักเกินไป การเอียงศีรษะ หรือเบี่ยงหน้าเป็นอาการที่ผู้ป่วยตาเหล่ หรือตาเขจะมีอาการเอียงศีรษะ หรือเบี่ยงหน้าอยู่บ่อยครั้ง เพื่อช่วยปรับการมองเห็นให้ชัดเจนขึ้น พัฒนาการมองเห็นล่าช้าในเด็กเป็นอาการที่เด็กๆ มักจะหรี่ตามอง หันข้างมอง หรือเอียงคอมองสิ่งของ ซึ่งอาจส่งผลให้เด็กมีปัญหาด้านการโฟกัส หรือการหยิบจับวัตถุ และกลายเป็นปัญหาพัฒนาการมองเห็นล่าช้าได้ สาเหตุอาการตาเหล่ ตาเข เกิดจากอะไร สำหรับอาการตาเหล่ หรือตาเขนั้นเกิดขึ้นได้จากหลากหลายสาเหตุ ดังนี้ ความผิดปกติของกล้ามเนื้อตาเป็นสาเหตุที่ทำให้ตาเหล่ที่เกิดจากกล้ามเนื้อตาบางมัดอ่อนแรง หรือไม่สมดุล ระบบประสาทผิดปกติเป็นสาเหตุที่ทำให้ตาเขที่เกิดจากการส่งสัญญาณระหว่างสมอง และกล้ามเนื้อตาไม่สมบูรณ์ ปัญหาทางพันธุกรรมถ้าหากสมาชิกในครอบครัวเคยมีอาการ ก็มีโอกาสที่จะส่งต่อสู่รุ่นลูกหลานได้ สายตาผิดปกติเช่น สายตาสั้น สายตายาว หรือสายตาเอียงที่ไม่ได้รับการแก้ไข เป็นต้น โรคประจำตัวเช่น เบาหวาน โรคสมองพิการ หรือภาวะดาวน์ซินโดรม เป็นต้น การบาดเจ็บเช่น การได้รับอุบัติเหตุที่กระทบดวงตา หรือศีรษะอย่างรุนแรง เป็นต้น กลุ่มเสี่ยงตาเหล่ ตาเข มีใครบ้าง สำหรับกลุ่มเสี่ยงที่มีโอกาสในการเกิดอาการตาเหล่ หรือตาเข มีดังนี้ เด็กทารก หรือเด็กเล็กที่มีอายุไม่เกิน 3 ขวบ ผู้ที่มีประวัติครอบครัวที่มีอาการตาเหล่ หรืออาการตาเข ผู้ป่วยโรคทางสมอง ผู้ที่มีสายตาผิดปกติรุนแรง ผู้ที่ได้รับบาดเจ็บที่ศีรษะ หรือดวงตา ผู้สูงอายุ     ตาเหล่ ตาเข มีกี่รูปแบบ อาการตาเหล่ หรือตาเขนั้นแบ่งออกได้ 4 รูปแบบ ได้แก่ แบบเข้าใน แบบออกนอก แบบขึ้นบน และแบบลงล่าง โดยอาการตาเหล่ หรือตาเขในแต่ละรูปแบบนั้นมีสาเหตุ และลักษณะอาการ ดังนี้ 1. ตาเหล่ ตาเขแบบเข้าใน ตาเหล่ ตาเขแบบเข้าใน (Esotropia) เป็นอาการที่ลูกตาข้างใดข้างหนึ่ง หรือทั้งสองข้างเคลื่อนเข้าหากัน ทำให้ลูกตาดูเหมือนมองไขว้ โดยอาการตาเหล่ ตาเขในรูปแบบนี้เกิดจากความไม่สมดุลของกล้ามเนื้อตาที่ควบคุมการเคลื่อนไหว เช่น กล้ามเนื้อดึงตาเข้ามีแรงดึงมากเกินไป หรือเส้นประสาทที่ควบคุมกล้ามเนื้อทำงานผิดปกติ อาจเกิดจากกรรมพันธุ์ หรือโรคที่ส่งผลต่อระบบประสาท ทำให้เกิดปัญหามองเห็นภาพซ้อน หรือภาพเบลอ หากเกิดในเด็กอาจทำให้เกิดภาวะ "ตาขี้เกียจ" เนื่องจากสมองเลือกใช้งานตาข้างที่เห็นชัดกว่า และมักจะพบบ่อยในเด็กเล็ก โดยเฉพาะในวัยก่อน 2 ขวบ 2. ตาเหล่ ตาเขแบบออกนอก ตาเหล่ ตาเขแบบออกนอก (Exotropia) เป็นอาการที่ลูกตาข้างใดข้างหนึ่ง หรือทั้งสองข้างเคลื่อนออกไปด้านข้างจากตำแหน่งปกติ โดยอาการตาเหล่ ตาเขในรูปแบบนี้เกิดจากกล้ามเนื้อตาด้านนอกทำงานมากเกินไป หรือกล้ามเนื้อด้านในอ่อนแรง และอาจสัมพันธ์กับความผิดปกติของระบบประสาท การบาดเจ็บ หรือโรคเกี่ยวกับสมอง ทำให้เกิดปัญหามองเห็นภาพซ้อนในช่วงแรกที่มีอาการ และเมื่อสมองปรับตัวได้ อาจทำให้สมองมองข้ามภาพจากตาข้างที่อ่อนแรง ตาเหล่ ตาเขแบบออกนอกมักจะพบบ่อยในเด็กโตและวัยรุ่น ส่วนใหญ่จะมีอาการดวงตาอ่อนล้า หรือไม่สามารถโฟกัสได้ปกติ 3. ตาเหล่ ตาเขแบบขึ้นบน ตาเหล่ ตาเขแบบขึ้นบน (Hypertropia) เป็นอาการที่ลูกตาข้างใดข้างหนึ่งเคลื่อนสูงกว่าตาอีกข้าง โดยอาการตาเหล่ ตาเขในรูปแบบนี้เกิดจากกล้ามเนื้อที่ควบคุมการเคลื่อนไหวแนวดิ่งทำงานผิดปกติ เช่น กล้ามเนื้อตายกขึ้นทำงานมากเกินไป หรือประสาทสมองคู่ที่ 4 (Trochlear nerve) บกพร่อง ทำให้เกิดปัญหาเห็นภาพซ้อนในแนวดิ่ง และมีอาการตาล้า และผู้ป่วยมักมีอาการเอียงศีรษะบ่อย เพื่อช่วยปรับการมองเห็น อาการตาเหล่ ตาเขในรูปแบบนี้จะพบน้อยกว่าแบบเข้าใน และออกนอก และโดยส่วนใหญ่มักเกิดจากการบาดเจ็บ หรือความผิดปกติทางสมอง 4. ตาเหล่ ตาเขแบบลงล่าง ตาเหล่ ตาเขแบบลงล่าง (Hypotropia) เป็นอาการที่ลูกตาข้างใดข้างหนึ่งเคลื่อนต่ำกว่าตาอีกข้าง โดยอาการตาเหล่ ตาเขในรูปแบบนี้เกิดจากกล้ามเนื้อควบคุมการมองลงทำงานผิดปกติ หรือความผิดปกติของระบบประสาท เช่น เส้นประสาทสมองคู่ที่ 3 (Oculomotor nerve) ถูกกดทับ ทำให้ผู้ป่วยอาจมีปัญหาการมองเห็นภาพซ้อนในแนวดิ่ง และอาจต้องเงยศีรษะบ่อยเพื่อช่วยปรับการมองเห็น อาการตาเหล่ ตาเขในรูปแบบนี้จะพบน้อยมาก เพราะส่วนใหญ่มักจะเกิดจากอุบัติเหตุ หรือโรคที่กระทบสมองโดยตรง ตาเหล่ ตาเขในเด็ก อย่าปล่อยไว้ ต้องรีบรักษา อาการตาเหล่ หรือตาเขในเด็ก เป็นภาวะที่ดวงตาทั้งสองข้างไม่สามารถมองในทิศทางเดียวกันได้ โดยส่วนใหญ่มักจะเกิดจากความผิดปกติของกล้ามเนื้อตา หรือสมองที่ควบคุมการทำงานของดวงตา ซึ่งอาการตาเหล่ หรือตาเขในเด็กอาจเริ่มต้นจากการมองเห็นไม่ชัดเจนในบางช่วง หรือมีดวงตาข้างใดข้างหนึ่งเบี่ยงไปด้านใดด้านหนึ่ง เช่น เข้าด้านใน ออกด้านนอก ขึ้นด้านบน หรือลงด้านล่าง หากมีอาการดังกล่าวและปล่อยไว้โดยไม่รักษา อาจส่งผลกระทบต่อการพัฒนาการมองเห็นในระยะยาว เช่น ภาวะตาขี้เกียจ (Amblyopia) ซึ่งอาจทำให้เด็กสูญเสียการมองเห็นในตาข้างนั้นอย่างถาวร นอกจากนี้อาการตาเหล่ หรือตาเขในเด็กยังอาจส่งผลต่อความมั่นใจ และการเข้าสังคมของเด็กในอนาคต ดังนั้น การรักษาในระยะเริ่มต้น เช่น การใส่แว่น การปิดตาข้างที่ปกติ หรือการทำกายภาพกล้ามเนื้อตา ก็เป็นวิธีในการรักษาที่จะช่วยเพิ่มโอกาสในการฟื้นฟูการมองเห็นให้เป็นปกติ และถ้าหากผู้ปกครองสังเกตเห็นความผิดปกติในดวงตาของเด็ก ควรรีบปรึกษาแพทย์เฉพาะทางให้เร็วที่สุด เพื่อรับการวินิจฉัย และรักษาอย่างเหมาะสม การวินิจฉัยอาการตาเหล่ ตาเข โดยแพทย์ สำหรับการวินิจฉัยอาการตาเหล่ หรืออาการตาเขโดยแพทย์นั้นจะมีขั้นตอนในการตรวจวินิจฉัย ดังนี้ ซักประวัติทางการแพทย์เริ่มต้นด้วยการสอบถามข้อมูลเกี่ยวกับอาการของผู้ป่วย เช่น ดวงตาเบี่ยงไปในทิศทางใด เบี่ยงบ่อยหรือไม่ ประวัติการเริ่มต้นของอาการ เช่น เกิดตั้งแต่กำเนิด หรือเริ่มในวัยเด็ก หรือวัยผู้ใหญ่ นอกจากนี้ยังพิจารณาประวัติครอบครัวว่ามีผู้ที่เคยมีอาการคล้ายกันหรือไม่ รวมถึงข้อมูลเกี่ยวกับสุขภาพทั่วไป เช่น โรคทางระบบประสาท การมองเห็นที่เคยผิดปกติ หรือเคยได้รับอุบัติเหตุบริเวณดวงตามาก่อน เป็นต้น ตรวจวัดการมองเห็นแพทย์จะใช้แผ่นทดสอบการมองเห็น (Snellen Chart) หรืออุปกรณ์ที่เหมาะสม เพื่อตรวจสอบความชัดเจนของการมองเห็นในแต่ละตา โดยผู้ป่วยอาจจะต้องอ่านตัวอักษร หรือสัญลักษณ์ในระยะต่างๆ ขณะปิดตาอีกข้างไว้ เพื่อประเมินความสามารถของการมองเห็นในตาทั้งสองข้าง ตรวจการเคลื่อนไหวของดวงตาแพทย์จะสังเกตการเคลื่อนไหวของดวงตาโดยให้ผู้ป่วยมองตามวัตถุที่เคลื่อนที่ในทิศทางต่างๆ เช่น ซ้าย-ขวา บน-ล่าง และแนวทแยงมุม ซึ่งจะสามารถช่วยประเมินการทำงานของกล้ามเนื้อตา และช่วยระบุได้ว่ามีกล้ามเนื้อใดที่ทำงานผิดปกติ การใช้แสงส่องดวงตาแพทย์จะฉายแสงไปที่ดวงตาทั้งสองข้าง และสังเกตตำแหน่งของแสงที่สะท้อนบนกระจกตา หากดวงตาปกติ แสงสะท้อนจะอยู่ในตำแหน่งเดียวกันในทั้งสองตา แต่หากมีอาการตาเหล่ หรือตาเข แสงสะท้อนจะอยู่ในตำแหน่งที่ไม่ตรงกัน การใช้ปริซึมในกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการเบี่ยงเบนของตาชัดเจน แพทย์อาจใช้เลนส์ปริซึมวางหน้าดวงตา เพื่อลดการเบี่ยงเบน และวัดองศาของอาการตาเหล่ หรืออาการตาเข และในขั้นตอนการตรวจนี้จะช่วยในการระบุความรุนแรงของอาการ และนำไปใช้เป็นข้อมูลในการวางแผนการรักษาได้ การตรวจสุขภาพดวงตาเป็นขั้นตอนการวินิจฉัยที่แพทย์จะใช้เครื่องมือ Ophthalmoscope เพื่อตรวจสอบภายในดวงตา เช่น จอประสาทตาและเส้นประสาทตา และในขั้นตอนการตรวจนี้จะช่วยวินิจฉัยว่าอาการตาเหล่ หรืออาการตาเขมีสาเหตุจากโรคทางสายตาอื่นๆ เช่น จอประสาทตาหลุดลอก หรือความผิดปกติของเส้นประสาทตาหรือไม่     แนวทางการรักษาตาเหล่ ตาเข โดยไม่ต้องผ่าตัด สำหรับอาการตาเหล่ หรือตาเขในหลายกรณีนั้นสามารถรักษาได้โดยไม่ต้องใช้การผ่าตัด โดยเฉพาะในกรณีที่อาการยังไม่รุนแรง หรือเกิดจากปัญหาสายตา ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสาเหตุของอาการ และระดับความรุนแรงของอาการด้วย และวิธีการรักษาแบบไม่ผ่าตัดนั้นจะเน้นการปรับสมดุลกล้ามเนื้อตา และการทำงานของดวงตาให้ประสานกันมากขึ้น ซึ่งการรักษาตาเหล่และตาเขโดยไม่ต้องผ่าตัด ทำได้ดังนี้ การสวมแว่นสายตาโดยวิธีนี้เหมาะสำหรับผู้ที่อาการตาเหล่ หรืออาการตาเขเกิดจากสายตาผิดปกติ เช่น สายตาสั้น สายตายาว หรือสายตาเอียง ซึ่งแว่นสายตาจะช่วยปรับการมองเห็นให้ชัดเจนขึ้น และลดแรงกดดันต่อกล้ามเนื้อตา ช่วยให้ตาทั้งสองข้างทำงานร่วมกันได้ดีขึ้น และเป็นวิธีที่เหมาะสำหรับเด็ก และผู้ใหญ่ที่มีอาการตาเหล่ในระดับเริ่มต้นถึงปานกลาง การสวมแว่นปริซึมเพื่อช่วยแก้ไขอาการมองเห็นภาพซ้อน ซึ่งเป็นปัญหาหลักของตาเหล่ หรือตาเข เพราะว่าเลนส์ปริซึมนั้นออกแบบมาเพื่อปรับแสงที่เข้าสู่ดวงตาให้ตรงกับจุดที่เหมาะสม ทำให้มองเห็นภาพที่ชัดเจน และสมดุลมากขึ้น และเป็นวิธีที่เหมาะกับผู้ป่วยที่อาการไม่รุนแรง หรือยังไม่สามารถเข้ารับการผ่าตัดได้ การปิดตาข้างที่ถนัดเหมาะกับผู้ที่มีภาวะ "ตาขี้เกียจ" หรืออาการที่ตาข้างใดข้างหนึ่งมีอาการอ่อนแรง โดยวิธีนี้แพทย์จะให้ผู้ป่วยปิดตาข้างที่ถนัดเพื่อกระตุ้นให้ตาข้างที่อ่อนแรงทำงานมากขึ้น การรักษาด้วยวิธีนี้จะนิยมใช้บ่อยในเด็กเล็ก และเป็นวิธีที่ต้องทำอย่างต่อเนื่องเพื่อให้เห็นผลลัพธ์ชัดเจน การกายภาพบำบัดกล้ามเนื้อตาฝึกกล้ามเนื้อตาด้วยกิจกรรมเฉพาะ เช่น การฝึกโฟกัส การเคลื่อนไหวสายตาตามวัตถุ เพื่อช่วยปรับปรุงการทำงานของกล้ามเนื้อตา และการประสานงานระหว่างสมองกับดวงตา เหมาะสำหรับผู้ที่มีอาการตาเหล่ หรืออาการตาเขเล็กน้อยถึงปานกลาง การฉีดโบท็อกซ์เป็นวิธีการรักษาที่เหมาะสำหรับผู้ที่มีกล้ามเนื้อตาทำงานผิดปกติ การฉีดโบท็อกซ์จะช่วยลดแรงดึงของกล้ามเนื้อ และช่วยปรับสมดุลการเคลื่อนไหวของดวงตา ซึ่งเป็นวิธีที่เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่ไม่พร้อมสำหรับการผ่าตัดใหญ่ หรือใช้เป็นการรักษาเบื้องต้น     แนวทางการรักษาตาเหล่ ตาเข โดยการผ่าตัด สำหรับในกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการตาเหล่ หรืออาการตาเขอย่างรุนแรง หรือไม่ตอบสนองต่อการรักษาแบบอื่น ก็อาจจะต้องได้รับการรักษาด้วยการผ่าตัด เพราะว่าการผ่าตัดแก้ไขตาเหล่ หรือตาเขนั้นออกแบบมาเพื่อปรับตำแหน่ง และความสมดุลของกล้ามเนื้อตาโดยตรง โดยอาการตาเข และตาเหล่รักษาโดยการผ่าตัดนั้นมีรายละเอียดต่างๆ ดังนี้ การผ่าตัด Muscle Correctionเป็นวิธีการรักษาที่แพทย์จะทำการผ่าตัดปรับแต่งกล้ามเนื้อตาให้มีความยาวที่เหมาะสม โดยวิธีนี้จะช่วยให้สามารถขยับซ้าย ขวา ขึ้น และลงได้ปกติ และช่วยปรับการเคลื่อนไหวของดวงตาให้สอดคล้องกันมากขึ้น เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงแต่กล้ามเนื้อตายังอยู่ในสภาพดี การผ่าตัดปรับกล้ามเนื้อตาเป็นวิธีการรักษาที่แพทย์จะทำการผ่าตัดที่เน้นแก้ไขความผิดปกติของตำแหน่งกล้ามเนื้อตา ด้วยการตัด หรือเชื่อมต่อกล้ามเนื้อในตำแหน่งใหม่ เพื่อปรับตำแหน่งของลูกตาให้สมดุล ซึ่งวิธีนี้เหมาะสำหรับผู้ที่มีอาการรุนแรงที่ไม่สามารถแก้ไขได้ด้วยวิธีอื่น และมักใช้ในผู้ใหญ่ หรือเด็กที่มีอาการทรงตัวแล้ว รักษาตาเหล่ ตาเข ที่ศูนย์โรคตาเด็ก Bangkok Eye Hospital ดีอย่างไร หากมีอาการตาเหล่ ตาเข แนะนำให้เข้ามาปรึกษาและรักษาอาการตาเหล่ได้ที่ศูนย์โรคตาเด็ก Bangkok Eye Hospital ที่นี่โดดเด่นด้านการรักษาอาการผิดปกติเกี่ยวกับดวงตา ด้วยทีมจักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านกล้ามเนื้อตาเข ที่สามารถดูแล รักษาอาการผิดปกติได้ตั้งแต่เด็ก ไปจนถึงผู้ใหญ่ที่มีอาการตาเหล่ ตาเข มีจุดเด่นดังนี้ โรงพยาบาลมีทีมจักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ มากประสบการณ์ พร้อมให้คำปรึกษาเกี่ยวกับอาการผิดปกติ และแนะนำแนวทางการรักษาที่เหมาะสม เทคโนโลยีสำหรับการรักษาดวงตาสมัยใหม่ เครื่องมือได้มาตรฐานระดับสากล เพื่อการรักษาดวงตาอย่างแม่นยำและปลอดภัย พร้อมให้การรักษาอย่างครบวงจร ตั้งแต่การวินิจฉัย การรักษา ไปจนถึงการติดตามผลอย่างสม่ำเสมอ จักษุแพทย์ สามารถดูแล รักษา และให้คำปรึกษาเกี่ยวกับอาการตาเหล่ ตาเข ได้ตั้งแต่เด็ก ไปจนถึงผู้ใหญ่ ใส่ใจในการบริการ พร้อมบรรยากาศของโรงพยาบาลที่เป็นกันเอง สรุป อาการตาเหล่ หรือตาเข คือภาวะที่ดวงตาทั้งสองข้างมองไม่ตรงกัน เนื่องจากความผิดปกติของกล้ามเนื้อตาหรือระบบประสาทที่ควบคุมการเคลื่อนไหวของตา ส่งผลให้เกิดปัญหาด้านการมองเห็น และอาการนี้สามารถพบได้ทุกวัย แต่ส่วนใหญ่มักเกิดในเด็ก ซึ่งสามารถแบ่งออกได้ 4 ประเภท ได้แก่ ตาเขเข้าใน ตาเขออกนอก ตาเขขึ้นบน และตาเขลงล่าง โดยสามารถทำการรักษาได้ทั้งแบบไม่ผ่าตัด และแบบผ่าตัด ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการ เข้ามาปรึกษาและรักษาอาการตาเหล่ได้ที่ศูนย์รักษาตาเด็ก Bangkok Eye Hospitalที่มีทีมจักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ มากประสบการณ์ มาพร้อมกับเทคโนโลยีสำหรับการรักษาดวงตาสมัยใหม่ เครื่องมือได้มาตรฐานระดับสากล ให้บริการแบบครบวงจร ดูแล รักษา และให้คำปรึกษาเกี่ยวกับอาการตาเหล่ ตาเข ได้ตั้งแต่เด็กไปจนถึงผู้ใหญ่ ดูแลใส่ใจทุกท่านดุจญาติมิตร

‘อาการตาล้า’ เป็นปัญหาที่พบได้ในชีวิตประจำวัน แต่หากเกิดขึ้นบ่อย ไม่ควรปล่อยทิ้งไว้นาน อาจเป็นสัญญาณอันตรายของโรคต่างๆ ได้ ในบทความนี้จะมาแนะนำวิธีสังเกตอาการตาล้า พร้อมวิธีแก้อาการตาล้าอย่างละเอียด   อาการตาล้า คือการที่ดวงตามีความอ่อนล้าจากการใช้งานอย่างหนัก ทำให้มองเห็นไม่ชัดเจน หรือเห็นเป็นภาพเบลอ อาการตาล้าที่สังเกตได้ เช่น ปวดตา ตาแห้ง แสบตา มองเห็นภาพไม่ชัดเจน เป็นต้น อาการตาล้าเป็นอาการที่เกิดได้ทั่วไป แต่หากเกิดขึ้นบ่อย ควรเข้ารับการตรวจตาอย่างละเอียดกับจักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพราะอาจส่งผลเสียต่อการมองเห็นระยะยาวได้ อาการตาล้า นอกจากส่งผลต่อการดำเนินชีวิตแล้ว ยังส่งผลเสียต่อสุขภาพของดวงตาอีกด้วย เพราะเมื่อดวงตาอ่อนล้า มักเกิดภาวะแทรกซ้อน หรือมีโอกาสติดเชื้อได้ง่ายกว่าปกติ อาการตาล้ารักษาเบื้องต้นได้ด้วยตนเอง โดยใช้น้ำตาเทียม สวมแว่นตากันแดดหรือแว่นกรองแสง ประคบเย็น และฝึกบริหารกล้ามเนื้อตา วิธีป้องกันตาล้า เริ่มต้นได้จากการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต เช่น ลดระยะเวลาการใช้งานหน้าจอ นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ หลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมในพื้นที่ที่มีแสงสว่างไม่เพียงพอ เป็นต้น ลักษณะอาการผิดปกติที่แสดงว่าตาล้าอย่างหนัก ได้แก่ รู้สึกปวดบริเวณเบ้าตาอย่างหนัก มีน้ำตาไหลอยู่ตลอดเวลา มองเห็นภาพไม่ชัดเจน หากมีอาการเหล่านี้ควรรีบเข้ารับการรักษาให้เร็วที่สุด     ทำความรู้จัก ตาล้า คืออะไร อาการตาล้า (Asthenopia) คืออาการที่เกิดจากการที่ดวงตาถูกใช้งานอย่างหนัก หรือมีการใช้สายตาเป็นระยะเวลานาน โดยอาการตาล้าเป็นอาการที่มีความรุนแรงน้อย ไม่เป็นอันตรายถึงชีวิต แต่ส่งผลต่อการดำเนินชีวิตประจำวันจนไม่สามารถมองเห็นภาพได้ชัด ส่งผลต่อการทำกิจกรรมต่างๆ เช่น การอ่านหนังสือ การขับขี่รถยนต์ เป็นต้น สังเกตอาการตาล้า มีอะไรบ้าง อาการตาล้า สามารถสังเกตได้ดังนี้ ปวดตา ปวดเบ้าตา หรือปวดบริเวณรอบๆ ดวงตา ตาแห้ง มีน้ำตาไหลออกมา ระคายเคืองตา แสบตา ตาล้า มองเห็นภาพเบลอ มองเห็นไม่ชัดเจน อาจมีอาการแทรกซ้อนต่างๆ ร่วมด้วย เช่น ปวดศีรษะ มีอาการบ้านหมุน หรือเห็นภาพซ้อนกัน     ตาล้าอันตรายกว่าที่คิด! ส่งผลกระทบอะไรได้บ้าง อาการตาล้าอันตรายกว่าที่คิด! โดยปกติแล้วอาการตาล้าเป็นอาการที่พบได้ทั่วไป ทั้งนี้หากมีอาการตาล้า ปวดบริเวณเบ้าตาบ่อยๆ อาจเป็นสัญญาณเตือนถึงสุขภาพที่กำลังทรุดตัวลง โดยอาการตาล้า นอกจากส่งผลต่อสุขภาพดวงตาแล้ว ยังส่งผลต่อวิถีชีวิตอีกด้วย ดังนี้ ผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน อาการตาล้าจนส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น มองเห็นภาพเบลอๆ เห็นเป็นภาพซ้อน จนส่งผลต่อกิจกรรมต่างๆ ในชีวิตประจำวัน เช่น การอ่านหนังสือ การเขียนหนังสือ การมองเห็นใบหน้า หรือการมองถนนขณะขับรถ เป็นต้น ผลกระทบต่อสุขภาพดวงตา อาการตาล้าจนส่งผลกับสุขภาพดวงตา เพราะอาการตาล้าอาจทำให้เกิดการติดเชื้อได้ง่ายกว่าปกติ รวมถึงอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ตามมา เช่น กล้ามเนื้อตาอักเสบ กล้ามเนื้อตาอ่อนแรง เป็นต้น หาสาเหตุอาการตาล้า เกิดจากอะไรได้บ้าง อาการตาล้าเกิดได้จากหลายสาเหตุ โดยสามารถแบ่งสาเหตุหลักๆ ออกเป็น 6 ประการ ดังนี้ 1. การเพ่งมองระยะใกล้ การที่ดวงตาเพ่งมองสิ่งของสิ่งใดสิ่งหนึ่งในระยะประชิด ดวงตาจะเบิกกว้าง จ้องมองอยู่ตลอด เมื่อเพ่งมองเป็นระยะเวลานานส่งผลให้เกิดอาการตาล้าได้ 2. การอยู่ในพื้นที่แสงน้อย การทำกิจกรรมในพื้นที่ที่ขาดแสง หรือมีแสงไม่เพียงพอ ส่งผลให้ดวงตาต้องเพ่งมองเพื่อให้มองเห็นภาพได้ชัดขึัน ทำให้เกิดอาการตาล้าในที่สุด 3. เครียดหรือเหนื่อยล้า ผู้ที่ความเครียดสูง ส่งผลให้ร่างกายอ่อนล้าได้มากกว่าปกติ โดยความเครียดส่งผลต่อร่างกายโดยรวม อีกทั้งยังส่งผลต่อระบบการทำงานของร่างกาย รวมถึงภาวะตาล้าได้อีกด้วย 4. ค่าสายตาผิดปกติ ผู้ที่มีอาการสายตาสั้น สายตายาว หรือสายตาเอียง มักเกิดอาการตาล้าร่วมด้วย เนื่องจากดวงตามองเห็นในระยะใกล้ หรือไกลได้น้อยกว่าปกติ ทำให้เกิดการเพ่ง การจ้องมองสิ่งของเพื่อให้เห็นได้ชัดขึ้นอยู่ตลอด 5. การจ้องหน้าจอ การที่ดวงตาจ้องไปที่หน้าจอคอมพิวเตอร์ หรือหน้าจอโทรศัพท์อยู่บ่อยๆ เป็นระยะเวลานาน เป็นการใช้สายตาอย่างหนักในช่วงระยะเวลาที่ยาวนาน ส่งผลให้ตาล้าได้ในที่สุด 6. การขับขี่รถยนต์ ในระหว่างการขับรถ ผู้ขับขี่รถยนต์จะต้องใช้สายตาประกอบการขับรถอยู่ตลอด ไม่ว่าจะเป็นการขับตรง มองซ้าย มองขวา และแสงสว่างจากดวงอาทิตย์และท้องถนนยังทำร้ายสายตาอีกด้วย เมื่อขับรถเป็นระยะเวลานานติดต่อกันหลายชั่วโมง อาจทำให้เกิดอาการตาล้าได้     อาการตาล้าแบบไหนที่ต้องรีบพบจักษุแพทย์ จากที่ได้ทราบกันแล้วว่าอาการตาล้าเกิดขึ้นได้ทั่วไปในชีวิตประจำวัน แต่อาการตาล้าแบบไหนที่เป็นอาการเร่งด่วน ที่ควรรีบไปพบจักษุแพทย์ แนะนำให้สังเกตจากอาการผิดปกติ ดังต่อไปนี้ มีอาการปวดบริเวณดวงตาอย่างรุนแรง มีอาการแสบตา น้ำตาไหลอยู่ตลอด มองเห็นภาพเบลอ หรือเห็นภาพซ้อนกันอยู่ตลอด มีอาการบ้านหมุน วิงเวียนศีรษะร่วมด้วย การวินิจฉัยอาการตาล้าโดยแพทย์ ทำได้อย่างไร สำหรับการตรวจวินิจฉัยอาการตาล้าโดยจักษุแพทย์ โดยส่วนใหญ่จักษุแพทย์จะเริ่มจากการสอบถามประวัติเบื้องต้น รวมถึงโรคประจำตัวต่างๆ เพื่อให้ทราบประวัติสุขภาพโดยคร่าวๆ จากนั้นจะทำการสอบถามพฤติกรรมที่อาจส่งผลกับตัวโรค เพื่อค้นหาสาเหตุของอาการตาล้า และทำการตรวจสอบดวงตาด้วยอุปกรณ์เฉพาะเพื่อทำการวินิจฉัยสาเหตุ พร้อมทั้งแนะนำวิธีการรักษาอาการตาล้า     แนวทางการรักษาอาการตาล้า อาการตาล้า เป็นอาการที่พบได้โดยทั่วไป และสามารถหายเองได้ โดยแนวทางการรักษาอาการตาล้าเบื้องต้น ทำได้ ดังนี้   ใช้น้ำตาเทียมเป็นการเพิ่มความชุ่มชื้นให้กับดวงตา ช่วยบรรเทาอาการตาล้า รวมถึงลดโอกาสเกิดการระคายเคือง สวมแว่นกันแดดและแว่นกรองแสงเป็นการถนอมดวงตาด้วยการป้องกันแสงแดด และแสงสีฟ้าเข้ามาทำลายดวงตา ประคบดวงตาการประคบเย็นด้วยการใช้ผ้าสะอาดห่อน้ำแข็ง หรือใช้เจลเย็นประคบที่ดวงตาเป็นระยะเวลาประมาณ 10-15 นาที จะช่วยผ่อนคลายกล้ามเนื้อตา ลดอาการตาล้า ตาพร่าได้ ฝึกบริหารกล้ามเนื้อตาแนะนำให้ทำตามขั้นตอน ดังนี้ เตรียมอุปกรณ์สำหรับการฝึกบริการกล้ามเนื้อตา เช่น ดินสอ หรือปากกาอย่างน้อย 1 แท่ง ใช้มือข้างที่ถนัด ถือดินสอเอาไว้ ยื่นแขนที่ถือดินสอไปให้สุดแขน โดยให้ดินสออยู่กึ่งกลางจมูก ใช้ดวงตาทั้งสองมองไปที่ดินสอ โดยหากเห็นดินสอแท่งเดียว ถือว่าถูกต้อง หากมองเห็นดินสอเป็น 2 แท่ง ให้หลับตา พักสายตาสักระยะ แล้วมองใหม่อีกครั้ง ค่อยๆ เลื่อนมือเข้ามาใกล้อย่างช้าๆ โดยหากเห็นดินสอเป็น 2 แท่ง หรือเริ่มเห็นไม่ชัด ให้หยุด และถอยกลับไปเริ่มต้นใหม่ ยื่นแขนเข้า-ออก และมองตามไปเรื่อยๆ ประมาณ 20 ครั้งแล้วหยุด รวมวิธีดูแลตัวเองเพื่อป้องกันอาการตาล้า สำหรับวิธีการดูแลตนเองเพื่อป้องกันอาการตาล้าที่ทำได้ด้วยตนเอง มีดังนี้   นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอควรพักผ่อนอย่างน้อยวันละ 7-8 ชั่วโมง เพื่อให้ร่างกายได้ฟื้นฟูอย่างเต็มที่ หลีกเลี่ยงการจ้องหน้าจอเป็นระยะเวลานานไม่ว่าจะเป็นหน้าจอคอมพิวเตอร์ หน้าจอโทรศัพท์ หน้าจอโทรทัศน์ เป็นต้น กำหนดเวลาพักสายตาแนะนำให้พักสายตาทุกๆ 30-50 นาที โดยให้มองไปรอบๆ แทนการจดจ่ออยู่กับที่ เลือกกินอาหารหรือวิตามินที่ช่วยบำรุงสายตาเน้นบริโภคผักใบเขียว เช่น ผักบุ้ง ผักคะน้า หรือรับประทานผลไม้ตระกูลเบอร์รี เช่น ราสป์เบอร์รี โกจิเบอร์รี เป็นต้น การสวมแว่นตัดแสงหรือแว่นกรองแสงสีฟ้าเมื่อต้องทำกิจกรรมที่ต้องจดจ่ออยู่กับหน้าจอบ่อยๆ เช่น ใช้งานคอมพิวเตอร์ หรือการใช้งานโทรศัพท์มือถือ เพราะอุปกรณ์เหล่านี้จะมีแสงสีฟ้าซึ่งทำอันตรายต่อดวงตา อาจทำให้เกิดอาการตาล้า แสบตาได้ง่าย รักษาอาการตาล้า ที่ศูนย์โรคจอประสาทตา Bangkok Eye Hospital ดีอย่างไร ศูนย์โรคจอประสาทตา Bangkok Eye Hospital พร้อมตรวจสอบดวงตา ตรวจหาค่าความผิดปกติด้วยเครื่องมือที่ทันสมัย พร้อมทีมจักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญที่มากประสบการณ์ หากมีอาการตาล้า ตาพร่า รู้สึกปวดบริเวณเบ้าตาบ่อยๆ แนะนำให้ทำการนัดหมายเพื่อตรวจสุขภาพดวงตาที่นี่ได้เลย โรงพยาบาลมีทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางที่พร้อมดูแลทุกปัญหาด้านดวงตา ตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียด แม่นยำ และคำนึงถึงความปลอดภัยมาก่อนเสมอ โรงพยาบาลมีศูนย์บริการที่หลากหลายที่พร้อมให้การรักษาโรคตาอย่างครอบคลุม โรงพยาบาลพร้อมให้บริการการรักษาโรคดวงตาอย่างครบวงจร เริ่มตั้งแต่การตรวจสภาพตา การวินิจฉัยโรค วิธีการรักษา รวมถึงการติดตามผลการรักษา เพื่อให้คนไข้มั่นใจว่าจะได้รับการรักษาที่แม่นยำ และมีความปลอดภัยมาก่อนเสมอ สรุป ‘อาการตาล้า’ เป็นอาการที่เกิดขึ้นได้โดยทั่วไป แต่หากเป็นเรื้อรัง หรือกลับมาเป็นบ่อยๆ รวมถึงมีอาการปวดเบ้าตา แสบตา ปวดหัว หรือบ้านหมุนร่วมด้วย อาจเป็นสัญญาณเตือนถึงอันตรายของสุขภาพดวงตา ควรเข้ารับการตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียดเพื่อหาสาเหตุและรักษาสุขภาพดวงตาของเราให้กลับมาดีดังเดิม ศูนย์โรคจอประสาทตา Bangkok Eye Hospitalมีจักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ พร้อมให้การรักษาเป็นไปอย่างถูกต้อง แม่นยำ และคำนึงถึงความปลอดภัยมาก่อนเสมอ อีกทั้งยังมีเทคโนโลยีการรักษาที่ทันสมัย เพื่อผลลัพธ์การรักษาดวงตาให้กลับมาชัดและสดใส